GENERAAL MIHAILOVIĆ,
SERVISCHE HELD EN CHRISTELIJK MARTELAAR.

HET verzet tegen de Duitsers in de Balkan tijdens de Tweede Wereldoorlog... Iedereen denkt onmiddellijk aan Josip Broz alias Tito, de communist! Weinigen weten dat er toen ook een ánder verzet bestond, waarvan de charismatische leider een Serviër was, sterk gehecht aan zijn Vaderland en aan zijn Koning: Generaal Mihailović, 1893-1946, een held verraden door de geallieerden.

Zo luidt de titel van een recent gepubliceerd werk waarvan de auteur een jonge journalist van Le Figaro is, Jean-Christophe Buisson. ¹ Op het kaft van dit boek staat de aangrijpende foto die we op deze bladzijde afdrukken: Mihailović in de gevangenis, met handboeien aan, wachtend op het verdict van zijn veroordeling – een tweede Christus... Op de boekband dit commentaar van Michel Déon: « Gefusilleerd omwille van zijn geloof, zijn lichaam met kogels doorzeefd opdat de marxistische orde zou zegevieren, het paradijs op aarde. »

In zijn inleiding vat Buisson de levensloop van de Servische verzetsstrijder zeer goed samen, en schetst daarbij de historische omstandigheden waarin zijn leven zich afgespeeld heeft.

« Draža Mihailović was méér dan een held. Hij was de man die, als eerste in het bezette Europa, de wapens durfde opnemen tegen Nazi-Duitsland. Op 9 mei 1941, drie weken na de capitulatie van het Joegoslavisch leger dat verpletterd was door de troepen van het Derde Rijk, installeerde hij in Ravna Gora het hoofdkwartier van een militaire verzetsbeweging tegen de nieuwe orde in zijn land. Hij werd omringd door een twintigtal officieren en soldaten die besloten hadden de strijd verder te zetten in naam van koning Peter II, die met zijn regering naar Londen in ballingschap gegaan was.

« De koningsgezinde leider, die meermaals gedecoreerd was om zijn wapenfeiten tijdens de Balkanoorlogen en de Eerste Wereldoorlog, slaagde er al vlug in om duizenden mannen te recruteren die vastbesloten waren de bezetter het leven zuur te maken. De exploten van het “Joegoslavisch Leger in het Vaderland” [n.v.d.r.: deze term houdt in dat het om het wettig Leger gaat, onder het oppergezag van de koning in ballingschap, dat in uniform vecht ter verdediging van het Vaderland] raken overal ter wereld bekend. Eisenhower, De Gaulle en Churchill betuigen krachtig hun steun. Elke week vieren de BBC en de Amerikaanse kranten de “Robin Hood van de Balkan”.

« Dankzij Mihailović en zijn tsjetniks die verschillende Duitse divisies in Joegoslavië vasthouden, verschijnt Hitler te laat vóór Moskou. Enkele maanden later wordt Rommel verslagen in Afrika; door hun sabotage van de spoorlijnen tussen Belgrado en Saloniki konden de monarchistische verzetsstrijders het Afrikakorps beroven van de uit Berlijn aanrukkende versterkingen.

« Maar in 1943 kiest Churchill ervoor om Mihailović te laten vallen ten voordele van de partizanen van Tito. Hij is ervan overtuigd dat deze laatste in het nieuwe Joegoslavië een bevoorrechte plaats zal toekennen aan Engeland. Verraden, maar niet verslagen, vecht Mihailović verder met de moed der wanhoop: tegen de Duitsers, tegen de Servische collaborateurs, tegen de Kroatische oestasji’s, tegen de communisten...

« Na de overwinning van Tito richt hij een nieuwe verzetsbeweging in Joegoslavië op. Eens te meer volgen tienduizenden mannen hem in de strijd tegen een nieuwe vorm van totalitarisme. Pas in maart 1946 kunnen de aanhangers van Tito zich van hem meester maken. Hij wordt berecht, ter dood veroordeeld en gefusilleerd op 17 juli 1946.

« Hij moest uit de weg geruimd worden omdat hij een welomschreven opvatting had over Joegoslavië: antinazistisch, anticommunistisch, vrij en koningsgezind... » (p. 10).

We weten het: Servië is sedert geruime tijd het meest gehate land ter wereld. De media, onder leiding van de Amerikaanse propagandamachine, zijn er in geslaagd dit kleine Balkanland in een zo ongunstig mogelijk daglicht te plaatsen. Terecht? De lectuur van dit artikel zal ons een ánder Servië tonen. En misschien zullen wij dan wat kritischer staan tegenover wat de “wereldopinie” ons wil doen slikken...

Broeder Thomas van O.L.V. van Altijddurende Bijstand KCR 28ste jaargang NR. 2, maart-april 2000

(1) Héros trahi par les Alliés, le général Mihailovitch, 1893-1946, éd. Perrin, 1999.