«Habemus papam!»
LEO XIV, op 8 mei tot het pontificaat verheven, is de Plaatsbekleder van Christus, die hem zijn Kerk heeft toevertrouwd om haar in zijn naam te besturen. Deze bijna bovenmenselijke kwaliteit verbiedt iedereen a priori om zomaar zijn mening te formuleren over de H. Vader. Hij is de paus en dat zou het enige antwoord moeten zijn dat een trouwe katholiek dient te geven. In gewone tijden is de persoon van de Opperherder geen onderwerp van discussie.
Maar dit zijn helaas zeer slechte tijden.
De paus is geen god. Hij kan zich in bepaalde omstandigheden vergissen. Onze vader, abbé de Nantes, heeft een heel bijzondere genade ontvangen om de ontstellende dwaling te doorzien die tijdens het Tweede Vaticaans Concilie werd begaan, namelijk het afkondigen van de mogelijkheid tot een permanente hervorming van de Kerk. Het was zijn uitzonderlijke kennis en begrip van deze dwaling die onze vader ervan weerhield er medeplichtig aan te worden door zijn stilzwijgen. Hij maakte het tot zijn plicht ze te verwerpen en de waarheid van het katholieke geloof in al haar volheid te prediken, ook als het de paus zelf was die een dwaalleer verkondigde. En niemand kon abbé de Nantes ooit een onjuistheid voor de voeten werpen. In onze analyse van de redevoeringen en geschriften van de nieuwe Opperherder zullen wij dan ook uiterste voorzichtigheid betrachten, want we willen het gezag van abbé de Nantes niet ondergraven door een fout van onze kant.
Paus Leo XIV begon als religieus van de orde van Sint-Augustinus aan een kerkelijke loopbaan die hem op steeds belangrijkere posities bracht totdat hij werd gekozen tot provinciaal en vervolgens tot algemeen overste van zijn orde, voordat hij werd benoemd tot bisschop in Peru en uiteindelijk naar Rome kwam als prefect van de Dicasterie van de bisschoppen. We kunnen zonder de minste aarzeling zeggen dat hij heel zijn intellectuele en spirituele vorming kreeg van een “ hervormde ” Kerk en bovendien in de schoot van een Amerikaanse katholieke samenleving die per definitie uiterst liberaal is... Behoudens een wonder van genade, waar we niet op kunnen vooruitlopen, is het onmogelijk dat Leo XIV niet van zijn orde, van zijn superieuren, van de Kerk waaraan hij alles te danken heeft, alle gebreken heeft ontvangen en aanvaard van een “ hervormde ” godsdienst die onze vader onophoudelijk aangeklaagd heeft om de zuiverheid van het dogma van het geloof te bewaren.
Sinds zijn uitverkiezing heeft de nieuwe Opperherder het bovenstaande helaas al bevestigd in verschillende standpunten en uitspraken.
Het meest betreurenswaardig was ongetwijfeld zijn verklaring van trouw « aan de weg die de universele Kerk al tientallen jaren volgt in het kielzog van het Tweede Vaticaans Concilie », afgelegd op 10 mei in aanwezigheid van het voltallige college van kardinalen. En hij verwees naar de apostolische exhortatie Evangelii gaudium en naar de “ synodale ” hervorming van de Kerk, die gebaseerd is op principes die wij als ketters beschouwen.
Op het eerste gezicht stemt dit droevig. We hebben geen enkel teken ontdekt van een duidelijke breuk in de opvolging tussen Franciscus en Leo XIV. Toegegeven, ze hebben zeer verschillende temperamenten, maar het moet gezegd worden dat pater Prevost, die in 2014 werd benoemd aan het hoofd van het Peruviaanse bisdom Chiclayo, perfect lijkt te passen in het beeld van de ideale bisschop zoals dat paus Franciscus voor ogen stond. Met het gevolg dat hij hem de formidabele taak toevertrouwde om kandidaten te selecteren voor het bisschopsambt in de universele Kerk.
Zoals abbé de Nantes deed voor Paulus VI met zijn encycliek Ecclesiam suam (6 augustus 1964) en voor Joannes-Paulus II met Redemptor hominis (4 maart 1979), moeten we wachten op een belangrijke inaugurele tekst die de H. Vader zeker zal publiceren en waarin hij zal uiteenzetten wat hij wil doen ten dienste van de Kerk. Dan zal het mogelijk zijn om een afgewogen mening te geven over zijn denken. In ieder geval is het heel duidelijk dat hij al veel heeft nagedacht over de kwestie van de sociale leer van de Kerk. Is de Amerikaanse samenleving met haar onmiskenbaar materieel succes, waarin de goede God totaal afwezig is, het voorwerp van zijn overwegingen ?
Een opvallend kenmerk van de spiritualiteit van onze nieuwe paus is zijn liefde voor de Kerk en voor zijn religieuze orde. Dit lijkt de genade te zijn van zijn religieuze wijding, bezegeld door de drie geloften van gehoorzaamheid, kuisheid en armoede. In een interview in september 2023, toen hij door Franciscus tot kardinaal werd gecreëerd, zei hij : « Als ik denk aan Sint-Augustinus en zijn visie en begrip van wat het betekent om bij de Kerk te horen, is een van de eerste dingen die bij me opkomt wat hij zegt over het feit dat je jezelf geen leerling van Christus kan noemen zonder deel uit te maken van de Kerk. Christus maakt deel uit van de Kerk. Hij is er het Hoofd van. Dus degenen die denken dat ze Christus “ op hun eigen manier ” kunnen volgen zonder deel uit te maken van het lichaam, hebben helaas een vervormde ervaring van wat echt authentiek is. Het onderricht van Sint-Augustinus heeft betrekking op alle aspecten van het leven en helpt ons om in eenheid te leven. Eenheid en gemeenschap zijn essentiële charisma’s in het leven van de orde en zijn fundamenteel om te begrijpen wat de Kerk is en wat het betekent om er deel van uit te maken. »
Deze woorden zijn een grote troost voor ons. Jezus houdt van de Kerk, de Maagd Maria houdt van de Kerk en Leo XIV houdt van de Kerk. We kunnen alleen maar hopen dat hij een juist besef heeft van wie er deel van uitmaakt en wie niet.
We moeten ervan doordrongen zijn dat de Kerk ook vandaag nog altijd de heilige geloofsschat intact bewaart : het klinkt misschien ongelooflijk, maar heel die zgn. menselijke “ traditie ” die door kerkelijke prelaten is geproduceerd sinds het Tweede Vaticaans Concilie, geniet geen enkele waarborg van onfeilbaarheid en blijft dus iets voorlopigs dat feilbaar en hervormbaar is. Dus ondanks de gebreken van de conciliaire hervorming die zijn denken vertroebelen, hebben wij de vaste hoop dat Leo XIV het voorwerp is van de uitverkiezing door Jezus en Onze-Lieve-Vrouw, die nooit zullen ophouden hem bij te staan met hun raadgevingen.
In Peru, net als in heel Latijns-Amerika, zijn de volksdevoties, manifestaties van de sensus fidei (in de traditionele zin van het woord), van groot belang voor de overdracht van het geloof en voor de trouw aan de Kerk tegenover de aanvallen van de protestantse sekten. Die laatste zijn zeer ondernemend, maar wat ze in hun proselitisme niet kunnen bieden zijn de heiligenverering en vooral de devotie tot de Maagd Maria, die zegeviert over alle ketterijen. Het gaat om een beslissende ervaring, die door Mgr. Prevost goed begrepen werd tijdens al de jaren die hij doorbracht in Peru, waar zelfs vandaag 80 % van de bevolking katholiek blijft. Ze bracht hem ertoe om op 6 januari 2019, in de kathedraal van Chiclayo en te midden van heel zijn kudde, een prachtige en plechtige « daad van berouw, vergeving en eerherstel aan God » te stellen en « de toewijding van Peru aan het H. Hart van Jezus en het Onbevlekte Hart van Maria » te hernieuwen, « in vereniging met alle bisdommen, parochies, priesters, diakens, seminaristen, religieuzen en leken ».
Met die achtergrond is Mgr. Prevost naar Rome gekomen en allicht is het de verklaring voor de bekommernis die hij uitte ten overstaan van de kardinalen op 10 mei, toen hij sprak over « de aandacht voor de “ sensus fidei ”, in het bijzonder voor de meest authentieke en omvattende vormen ervan, zoals de volksdevotie ».
Het is onze vurige hoop dat paus Leo XIV op een dag voor de universele Kerk de eerherstellende devotie tot het Onbevlekte Hart van Maria zal aanbevelen. Het gaat werkelijk om de redding van de naties, van de zielen en van de Kerk in een kerkelijke devotie waarin leken, religieuzen en priesters elk hun rol spelen om zich samen op te offeren voor de arme zondaars zodat ze niet in de hel vallen en om te bidden tot en troost te bieden aan het Onbevlekte Hart van Maria. De hele heilseconomie en het mysterie van de Verlossing, die vandaag de dag totaal genegeerd worden door de hiërarchie, zouden door deze kleine devotie plotseling in ere hersteld worden in de Kerk. En het zou een bewonderenswaardige daad van autoriteit én nederigheid zijn van de kant van de H. Vader om zijn leergezag te onderwerpen aan een wilsuiting van God, persoonlijk uitgedrukt door Onze-Lieve-Vrouw en doorgegeven door een kloosterzuster. Mocht het hart van paus Leo XIV zich laten raken !
In de tussentijd wacht ons de zware opdracht om het werk van de Contrareformatie verder te zetten, in trouw aan de roeping die onze vader, abbé de Nantes, ons heeft nagelaten, terwijl we wachten op het uur van de wedergeboorte van de Kerk.
Dit werk van de Contrareformatie betekent allereerst bidden voor de H. Vader. We moeten veel bidden voor de H. Vader : Onze-Lieve-Vrouw van Fatima en de Kerk dringen daar bij ons op aan.
Werken aan de Contrareformatie betekent ook onszelf niet laten meeslepen in een schisma dat zichzelf zo niet zou noemen en dat erin zou bestaan dat wij niet de minste aandacht meer schenken aan wat de paus zegt of schrijft, onder het voorwendsel dat hij toch totaal in dwaling verkeert. We mogen ons niet laten verleiden tot veralgemeningen of humeurige opstoten.
Leo XIV zal fouten schrijven... Dat is helaas maar al te zeker, vooral met de synodale hervorming die in alle bisdommen zal worden toegepast. We zullen dit dan moeten zeggen, waarbij we uiteraard zijn woorden en geschriften nauwkeurig interpreteren in overeenstemming met zijn bedoelingen. Het is geen inbreuk op het respect dat verschuldigd is aan zijn gezag om dergelijke kritiek te uiten, integendeel, maar op twee voorwaarden : aan de ene kant, dat we dit doen met de zorg om de Kerk te dienen en niet om ze te verscheuren ; en aan de andere kant dat we altijd een goed onderbouwde argumentatie hebben in de exacte en logische voortzetting van wat onze vader zelf schreef. We mogen niet afdwalen en dus moeten we hard studeren en werken in de zin van een verzoening, zoals abbé de Nantes altijd voor ogen had.
Tot aan « de wederkomst van de Heer, die niet lang meer zal uitblijven » (art. 1 van de voorlopige Regel van de Kleine broeders van het H. Hart van Villemaur) en onder de waakzaamheid van het Onbevlekte Hart van Maria « zullen wij trouw wachten, zonder toe te geven aan opruiing of wanordelijkheid, maar standvastig in ons geloof, totdat de Kerk zichzelf terugvindt zoals ze tot ons komt vanuit de diepte van de eeuwen, na deze tijd van duizelingwekkende illusies ». We zullen ons de woorden eigen maken die onze vader schreef aan Mgr. Le Couëdic op 19 december 1965 : « Wij zijn niet het geloof van de Kerk, maar wij zijn haar trouw. » Amen !
broeder Bruno van Jezus-Maria
Hij is verrezen ! nr. 136, Juli-augustus 2025
