Vlaamse Beweging
De Z. Edward Poppe en de Vlaamse Beweging
Het is bekend dat kardinaal Mercier kort na de dood van Edward Poppe aan Odilo Jacobs, priester en boezemvriend van de overledene, de opdracht gaf om een biografie te schrijven, maar met de restrictie dat hij met geen woord zou reppen over de Vlaamsgezindheid van Poppe. Een latere biograaf, priester én vurig flamingant Fernand Van de Velde, maakte van Edward dan weer als het ware de vaandeldrager van de strijd voor een onafhankelijk Vlaanderen.
In onze zoektocht naar de ware visie van de Z. Edward Poppe willen we om te beginnen ingaan op het ontstaan en de idealen van de Vlaamse Beweging in het onafhankelijke België dat in 1830 tot stand kwam. Die historische context zal het gemakkelijker maken om nadien te focussen op het gedachtegoed van Edward: welke toekomst zag hij voor zijn geliefde Vlaamse volk?
De Z. Edward Poppe en de Vlaamse Beweging
I. Vlaams en katholiek in het onafhankelijke België
België ontstond in 1830 uit een monsterverbond tussen liberaal-katholieken en doctrinaire liberalen van de Loge, onder het motto dat het doel de middelen heiligt. Dit in wezen perverse samengaan, dat abbé de Nantes de «erfzonde» van België noemt, legde de katholieke Kerk in een eerste fase geen windeieren, maar zou zich onvermijdelijk op een dag tegen haar keren.
De Z. Edward Poppe en de Vlaamse Beweging
II. «Alles voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Christus»
Hoe stond Edward Poppe (1890-1924) tegenover de Vlaamse Beweging? Dat hij Vlaamsgezind was, staat buiten kijf en werd onterecht door zijn eerste biograaf, priester Odilo Jacobs, op bevel van kardinaal Mercier onder de mat geveegd. Zijn tweede biograaf, priester Fernand Van de Velde, was dan weer zelf zo’n vurige flamingant dat hij onze heilige allerlei opvattingen toedichtte die hij niet met de woorden van Edward zelf kon onderbouwen.
De Z. Edward Poppe en de Vlaamse Beweging
III. Het activistische avontuur
In dit derde artikel van onze studie hebben we het over de dramatische jaren van de Eerste Wereldoorlog, toen de politieke Vlaamse beweging uiteenviel in activisten en passivisten. Dat was het gevolg van de Duitse «Flamenpolitik», die erop gericht was om Vlamingen en Walen tegen elkaar op te zetten en België op die manier te ondermijnen. Welke houding nam Edward Poppe aan tegenover deze verwikkelingen?
De Z. Edward Poppe en de Vlaamse Beweging
IV. God ter ere, Vlaanderen ten bate
In een verhandeling over de Vlaamse Beweging die priester Poppe schreef, definieerde hij haar als «een echo van het “Misereor super turbam” van Jezus». Tot het einde van zijn korte leven zou hij zich inspannen om de Beweging trouw te doen blijven aan haar opdracht tot volksverheffing en om haar gegrondvest te houden op haar katholieke basis.