II. De openbaring van God 
Het mysterie van de Heilige Drie-eenheid

GOD HEEFT GESPROKEN DOOR DE PROFETEN

“ NADAT God eertijds tot onze Vaderen gesproken heeft door de profeten, heeft Hij ons gesproken door zijn Zoon ”, zegt Sint-Paulus ons in zijn brief aan de Hebreeën (1,1-2). Dat is wat men de Bijbelse Openbaring noemt. Want deze woorden zijn zorgvuldig bewaard en te boekgesteld in de Bijbel.

Dit Woord van God was geen inbeelding van de geest en ook geen gedachte die ontsproten is in het diepst van het bewustzijn, zoals velen het nu beweren. Evenmin is de Bijbel een manier om intieme gevoelens of gedachten uit te drukken.

God heeft gesproken en de lucht schudde door de klank van zijn stem! Toen God tot Abraham sprak klonk er echt een stem in de oren van Abraham.

God heeft niet gesproken in alle godsdiensten. Het is historisch en wetenschappelijk bewezen dat Hij zijn stem alleen maar heeft laten horen in één enkele godsdienst, de joods-christelijke Godsdienst. Dit wil zeggen dat Hij eerst gesproken heeft tot het joodse volk, en daarna tot Jezus Christus. Toen Mozes God zag onder de vorm van een vuur in het braambos, was deze vlam  niet  God. Het was een gedaante die God had aangenomen opdat Mozes door de aanblik van dit vuur zou getroffen zijn.

Zo is God heel echt tussengekomen in onze geschiedenis.

Ze zullen tegen jullie zeggen: “O, er zijn zoveel mensen die denken dat ze God hebben gehoord!” Maar het is fout dat te zeggen. Wij zijn niet allemaal “geïnspireerden”, wij zijn niet allemaal “profeten”!

Als ze je vertellen dat Mohamed Allah heeft gehoord op de berg Ira, is dat louter verbeelding, want Mohamed heeft Allah nooit ontmoet! Als je de Koran op een wetenschappelijke manier bestudeert, zoals Abbé de Nantes en Frère Bruno het hebben gedaan, ontdek je dat Mohamed nooit heeft bestaan. Die verhalen zijn dus legenden die niet kunnen standhouden onder de kritiek!

Maar de verschijningen van God aan Abraham, Mozes, Isaïas, Ezechiël en zovele anderen, zijn werkelijkheid: zij zijn echt historisch.

Zo is God in de wereld tussengekomen van voor de Menswording van zijn Zoon Jezus: Hij heeft gesproken door de Profeten, Hij heeft wonderen gedaan en Hij heeft de Heilige Schrift geïnspireerd.

WAAROM OPENBAART GOD ZICH AAN ONS?

God heeft zich geopenbaard aan de mensen:

• Om hen zijn plannen en zijn wil over het heelal te doen kennen.

De natuurwetten maken ons voor een stuk duidelijk wat God wil. Die wetten zijn een beetje zoals de stem van God. God spreekt eerst tot de mensen door de natuur. Ons geweten is de stem van God in ons. Ons geweten herinnert ons eraan hoe wij moeten leven.

Maar God heeft vooral gesproken door de Openbaring. Hij heeft onthuld welke zijn plannen zijn, wat Hij wil dat zijn schepselen doen en welke werken Hij van hen verwacht. Want als God heeft gesproken, moet zijn Wil worden volbracht!

Gedurende lange tijd heeft God zich tot de mensen gericht op een manier die niet bedoeld was om hen te behagen. Hij had hen wel het geluk beloofd, maar ze zouden dat pas later ontvangen en alleen maar in de mate waarin ze trouw zouden geweest zijn aan zijn geboden. God leerde aan de mens om Hem te gehoorzamen.

Het eerste gebod van God luidt:

Het is dus een monsterachtige vergissing te denken dat er meerdere goden zouden kunnen bestaan en te beweren dat alle godsdiensten gelijk zijn! Dat is een godslastering.

• Door  zijn  plannen  aan  de  mensen te openbaren begon God gaandeweg zijn mysteries of geheimen te onthullen. Deze mysteries zijn dus gebaseerd op het gezag van het Woord van God die de waarheid zelf is en zich dus niet kan vergissen en ons niet kan bedriegen.

Op die manier heeft God ons een stuk van zijn Hart, van zijn Geest en van zijn Wijsheid geopenbaard. In de loop van de eeuwen is Hij dichter en dichter bij zijn schepselen gekomen. Op een bepaalde dag heeft Hij zelfs het menselijk bestaan met hen gedeeld en ging Hij zover in zijn liefde dat Hij zich aan hen gaf.

De voornaamste mysteries die God ons heeft geopenbaard zijn:

• Het mysterie van de heilige Drie-eenheid
• Het mysterie van de Menswording
• Het mysterie van de Verlossing.

Maar er zijn er nog vele andere, bijvoorbeeld het mysterie van de echte aanwezigheid van Jezus Christus in de Eucharistie.

Door ons het mysterie van de heilige Drie-eenheid te openbaren heeft God ons zijn intieme geheim leren kennen. Als wij geloven in deze openbaring, zal de heilige Drie-eenheid ons opnemen in haar eigen bestaan, ons binnenvoeren in haar gelukzaligheid en ons tot bij Haar brengen.

DEZE OPENBARING VAN GOD AAN DE MENSEN IS DE BASIS VAN DE WARE GODSDIENST

De Openbaring is een historisch feit en zij dringt zich op aan onze ziel want zij is de basis voor de enige Godsdienst die ons het eeuwig geluk kan geven.

Inderdaad, God heeft zich aan ons doen kennen met de bedoeling ons in beweging te zetten. Aan het initiatief van God moet de toenadering, het antwoord van de mens beantwoorden: doen wat God wil.

Als God zich heeft doen kennen aan de mens is dat opdat de mens Hem van zijn kant ook zou beminnen.

Hierbij moeten we twee belangrijke opmerkingen maken ivm onze ware godsdienst:

• De godsdienst beantwoordt aan onze verwachtingen:

De godsdienst is gemaakt voor het goed van de mens, om ons naar het geluk te brengen: dat is waar. God heeft ons geschapen met immense verlangens en Hij vervult deze natuurlijke verlangens, die Hij in ons heeft neergelegd.

Bijvoorbeeld: wij hebben dorst, wij hebben water nodig, welnu, God heeft het water geschapen om aan ons verlangen te voldoen. Zo beantwoordt God dus aan onze verlangens. Sint-Augustinus heeft dit prachtige woord geschreven: “Heer, Gij hebt ons hart voor U gemaakt gemaakt, en het is onrustig zolang het zijn rust niet vindt in U.”

• De godsdienst overstijgt echter ook onze verlangens:

Deze godsdienst beantwoordt niet alleen aan onze verlangens, maar overstijgt ze ook. De godsdienst komt van God en overstijgt dus onze menselijke verlangens of onze menselijke opvattingen. Zij legt ons daarom een blinde onderwerping aan de goddelijke Wijsheid op.

God, onze soevereine meester, is oneindig wijs en oneindig volmaakt. Hij heeft ons zijn wet gegeven, die totaal niet afhankelijk is van onze grillen. Wij hebben ons alleen maar in geloof te onderwerpen aan zijn wet. Wij moeten geloven zonder te zien, aanvaarden zonder te discussiëren, ons onderwerpen zonder opstandig te zijn.

Op dit heel zekere en heel stevige fundament is onze godsdienst gebouwd. En die kunnen wij aanvaarden dankzij de deugden die men de theologale deugden noemt omdat zij God als oorzaak en als doel hebben en God zelf ze rechtstreeks in onze zielen stort om ons te sterken: de drie theologale deugden zijn: het geloof, de hoop en de liefde.

HET GELOOF

De godsdienst is de objectieve waarheid. Ze bestond al lang voordat ik op deze wereld kwam. Zij is de waarheid van God die ik met geloof moet ontvangen.

Als ik dank zij mijn geloof tot God zeg: “ja, ik geloof”, dan gaat het niet meer over mijn opvattingen, mijn gedachten en inbeeldingen! Maar dan betekent dit: “Ik geloof vast al wat God geopenbaard heeft, want Hij is al mijn vertrouwen waardig”. Het geloof is geen uitvindsel van mijn geest!

Wanneer ik zeg: “Ik geloof in de katholieke godsdienst”, dan is mijn verstand zeker dat God de waarheid heeft gezegd. Het geloof is absoluut onwankelbaar, het hangt niet af van mijn grillen!

Als ik zeg “ik geloof”, dan heb ik deel aan de onfeilbaarheid van God.

Als ik zeg “ik geloof”, overstijg ik mijn staat van beperkte mens en treed ik binnen in de absolute waarheid, tot mijn eeuwig geluk. Deze waarheid ontkennen echter zou me naar de eeuwige vervloeking leiden.

DE HOOP

Wanneer ik zeg “ik hoop”, steun ik op de zekerheid dat God louter goedheid is en dat zijn beloften zullen vervuld worden, volgens zijn Woord.

DE LIEFDE

Wanneer ik zeg “ik bemin”, ben ik vervuld van de theologale Liefde, die uit het Hart van God zelf ontspringt. Zo laat God me door de deugd van Liefde deelnemen aan zijn Liefde, Hij doet me binnentreden in de gemeenschap met Hem.

HET MYSTERIE VAN DE HEILIGE DRIE-EENHEID

God bestaat, daar zijn wij dus zeker van. En Hij heeft bovendien tot de mensen gesproken om zich aan hen bekend te maken en om hen zijn plannen te doen kennen. Hij heeft getuigen tot hen gezonden, die de Waarheid van zijn woorden hebben bevestigd, door wonderen en profetieën.

Daar alles wat God ons geopenbaard heeft de historische Waarheid is, moeten wij deze mysteries, die ons verstand te boven gaan, gewoon maar aannemen. Toch moeten wij proberen deze mysteries ook te begrijpen zonder te willen dat ons verstand er een oordeel over gaat vellen en ze gaat herleiden tot zijn beperkt begripsvermogen.

Vanaf het begin geloofden de mensen dat een almachtige god over hen heerste: de heidenen en hun filosofen geloofden dat er onder al hun goden een god was die alles geschapen had. In het Oude Testament openbaarde God zich als de enige en éne God aan Abraham, Isaak en Jacob en aan het joodse volk: “Hoor Israël, de Heer onze God is de enige Heer.” Alleen Jezus, de Zoon van God die uit de hemel kwam, zal aan de mensen de grote Openbaring doen kennen, het eigen Mysterie van God. Inderdaad, Hij alleen kon weten dat onze God één is in drie Personen: de Vader, de Zoon en de heilige Geest.

De joden weigerden deze openbaring en ze kruisigden Jezus omdat Hij in waarheid verkondigde dat Hij de Zoon van God was, wat Hij door al zijn wonderen bewezen had.

Sinds deze godsmoord aanbidden de joden, die weigeren zich te bekeren tot het christendom, niet meer de ware God. Het is fout te zeggen dat zij dezelfde God hebben als wij, want zij verwerpen zijn Zoon!

Jezus heeft ons het mysterie van de heilige Drie-eenheid op een zo volledig mogelijke manier onderwezen. Bijvoorbeeld toen Hij zijn apostelen uitzond om “alle volkeren te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest.”

Reeds tijdens zijn doopsel in het water van de Jordaan hebben de drie Personen van de heilige Drie-eenheid zich geopenbaard:

• de stem van de Vader klonk uit de hemel
• de Zoon werd gedoopt door Sint-Jan-de-Doper
• de heilige Geest daalde neer over Jezus onder de vorm van een duif.

Daarna heeft Jezus heel zijn openbaar leven lang nu eens over de Vader, dan weer over de Zoon en dan weer over de heilige Geest gesproken, die Hij de Helper, de Trooster, de Geest van waarheid, de Heilige Geest noemde.

Zo gebeurde alles sinds het begin in de naam van de heilige Drie-eenheid: “In de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.” Daarom valt heel de katholieke eredienst terug op de heilige Drie-eenheid. Al onze gebeden beginnen en eindigen met het kruisteken waarvan de woorden herinneren aan:

• Vader die ons geschapen heeft,
• de Zoon die ons heeft vrijgekocht
• en de heilige Geest die ons heeft geheiligd.

Laten wij het voornemen maken om ons kruisteken altijd eerbiedig te maken.

DE DRIE PERSONEN VAN DE HEILIGE DRIE-EENHEID

God is geen eenzaam en streng wezen, zoals de mohammedanen zeggen. Geloven in de Heilige Drie-eenheid is geloven dat er in God drie onderscheiden Personen zijn, volmaakt aan elkaar gelijk, die maar één enkele God zijn: de Vader, de Zoon en de heilige Geest.

Deze drie goddelijke Personen begrijpen en beminnen elkaar op volmaakte wijze.

DE VADER

De eeuwige Vader is vader, veel volmaakter dan er ooit een vader op aarde zal zijn, want de hemelse Vader is de Niet-voortgebrachte, de eerste. Hij bestaat uit zichzelf van alle eeuwigheid af, Hij is de eerste bron. Wij kunnen Hem niet zien want Hij is zuivere Geest: ”Niemand heeft ooit de Vader gezien”, zal Jezus zeggen.

Maar deze hemelse Vader deelt zijn Leven mee: van alle eeuwigheid brengt Hij zijn Zoon voort die in alles op hem gelijkt en waarin Hij zijn welbehagen heeft. Zo kunnen wij begrijpen dat God Vader is.

DE ZOON

De Zoon: dat is ook een benaming die tot onze ervaring spreekt. Het maakt ons gelukkig te weten dat er in de eeuwigheid een Vader is die zijn welbehagen vindt in zijn enige Zoon en dat deze Zoon voortdurend gelukkig naar zijn Vader verwijst.

Deze Zoon is licht uit licht, ware God uit ware God, één in wezen met de Vader, één met Hem, nooit anders geweest dan één met Hem. Deze Zoon is het beeld van de eeuwige Wijsheid en de schittering van de intelligentie van zijn Vader. Deze Zoon is het Woord van de Vader, en daarom noemen wij Hem ook het Woord van God.

DE HEILIGE GEEST

Het is moeilijker om te spreken over de heilige Geest, omdat Hij aan onze ervaring ontsnapt. Wij weten niet met welk woord wij Hem moeten omschrijven, omdat de Vader en de Zoon ook zuivere Geest zijn.

De heilige Geest komt voort uit de Vader en de Zoon als hun oneindige en eeuwige Liefde. Wij kunnen deze derde Persoon van de heilige Drie-éénheid daarom ook het best begrijpen met ons hart.

De Vader en de Zoon zijn twee Personen die volmaakt één zijn door hun zelfde goddelijke natuur. Zij drukken hun vreugde uit, Zij getuigen van hun volmaakte éénheid, van hun onderlinge vrede, van hun wederzijdse kus, zoals Sint-Bernardus het uitdrukt. Deze getuigenis die Zij elkaar geven is hun wederzijdse Liefde en dat is de derde Persoon van de heilige Drie-eenheid.

De heilige Geest is één met de Vader en de Zoon, van in alle eeuwigheid in alles aan hen gelijk. Hij is als hun adem van Liefde, als de uitstraling van hun Liefde, als hun verpersoonlijkte Vreugde.

En zo weten wij dat er in de Heilige Drie-eenheid zijn:

• de eerste Persoon: God de Vader die Wijsheid is
• de tweede Persoon: God de Zoon, geboren uit de Vader, en die zijn Woord is
• de derde Persoon: de heilige Geest die voortkomt uit de Vader en de Zoon, als hun wederzijdse Gave.

Dat is de Openbaring die God aan ons heeft gegeven over zichzelf. Zij zijn drie Personen maar één en dezelfde God: de Vader, de Zoon en de heilige Geest.

Drie Personen in een éne God, dat is een mysterie! Maar het is een mysterie dat zeer, zeer toegankelijk is voor de christenen.

God heeft ons dit mysterie geopenbaard opdat wij deel zouden hebben aan zijn goddelijk Leven, opdat wij afzonderlijke relaties zouden hebben met elk van deze drie Personen. Wat een heerlijke genade!

Als ik dus tegen de Vader  “Onze Vader” zeg of “Mijn allerliefste hemelse Vader”, richt ik me tot de Vader en niet tot de Zoon of de heilige Geest. En wanneer ik tot de Zoon zeg: “Jezus, mijn Heer, mijn Meester en mijn Redder”, dan richt ik me tot de tweede Persoon van de heilige Drie-eenheid en niet tot de eerste of de derde. Als ik zeg: “Geest van Liefde van Vader en Zoon”, richt ik me tot de derde Persoon, de heilige Geest.

Dus kan ik omgang hebben met de drie goddelijke Personen. God heeft het zo gewild! In zijn oneindige liefde voor zijn schepsel heeft God zijn Hart geopend en ons uitgenodigd er binnen te treden!

Onze hemelse Vader wil dat wij, in zijn Zoon, een ziel als van een zoon hebben. Zo keren wij in de Zoon samen met heel de schepping terug naar de Vader. De Vader en de Zoon nodigen ons uit om ons hart te vullen met de vlam van Liefde die hun heilige Geest is opdat ook wij zouden branden van hun Liefde.

De openbaring van de Heilige Drie-eenheid staat volledig  centraal: zij staat aan het begin en aan het einde van ons leven.

Ongelukkiglijk spreekt men nu nooit meer over de heilige Drie-eenheid! Men wil niet meer dat heel het christelijk leven doordrongen is van de heilige Drie-eenheid. Men wil niet meer erkennen dat het christelijk leven is opgehangen aan dit groot Mysterie.

En dat is helaas de reden waarom de katholieken het Geloof, de Hoop en de Liefde verloren hebben.

Laten wij vast geloven dat ons geluk erin bestaat dat wij terugkeren naar de heilige Drie-eenheid en dat ook wij binnentreden in de intimiteit van de drie goddelijke Personen. Dit wil zeggen: terugkeren tot de Vader door de Zoon, groeien in wijsheid tot we vervuld zijn van de Wijsheid van de Zoon, branden van liefde zodat wij een vonkje zijn van de grote vlam van Liefde die de heilige Geest is.

Dit is dus de eerste Openbaring die God heeft gedaan over zichzelf.