De wederkomst van Christus

OP Hemelvaartsdag stijgt Jezus op naar de Hemel, na aan zijn apostelen gezegd te hebben dat zij in Jeruzalem moeten blijven, waarschijnlijk in het Cenakel waar ze zich opgesloten hadden uit schrik voor de Joden. Ze moeten daar blijven totdat ze de H. Geest ontvangen, die weldra over hen zal neerdalen op het feest van Pinksteren. Jezus voegt eraan toe dat zij de kracht van de H. Geest zullen krijgen en zijn getuigen zullen zijn « in Jeruzalem, in heel Judea en Samaria en tot aan de uiteinden der aarde » (Hd 1, 8). Daarop stijgt Hij omhoog en staren zij Hem na. Maar twee mannen in witte klederen zeggen tegen hen : « Mannen van Galilea, wat staat gij naar de Hemel te staren ? Jezus, die uit uw midden ten Hemel is opgenomen, zal op dezelfde wijze terugkeren als gij Hem hebt zien opstijgen » (Hd 1, 11).

Een vraag dringt zich dan op : wanneer zal die wederkomst plaatsvinden ? Wanneer zal Jezus terugkeren ?

Die vraag stelden de apostelen zich al en Jezus heeft er ontwijkend op geantwoord. « Zij vroegen Hem : “ Heer, zult gij in deze tijd het koninkrijk voor Israël weer herstellen ? ” Hij sprak tot hen : “ U komt het niet toe tijden of dagen te kennen die de Vader door eigen macht heeft vastgesteld ” » (Hd 1, 6-7).

Er kan natuurlijk geen kwestie van zijn dat die terugkeer onmiddellijk zal gebeuren. Eerst moet de H. Geest komen. Volgens het Evangelie van Sint-Jan heeft Jezus aan zijn apostelen tijdens het Laatste Avondmaal aangekondigd dat Hij hun een andere Parakleet zou sturen. Het is niet makkelijk om dit Griekse woord juist te vertalen : een andere Trooster, een andere Helper, een andere Manager. Die laatste term klinkt misschien niet mooi, maar geeft de betekenis wel het best weer.

Er gaat dus eerst iemand Anders komen dan Jezus. Op de dag van Pinksteren begint de tijd van de H. Geest. En als we de H. Schrift goed lezen, stellen we vast dat de tijd na Pinksteren waarschijnlijk lang zal duren. Waarom ? Omdat de apostelen gedurende die periode de Blijde Boodschap moeten verkondigen aan alle schepselen, aan alle volkeren, en daar is tijd voor nodig. En ook omdat zij, zoals in het Evangelie staat, vervolging moeten lijden : daartoe is eveneens tijd nodig. Wij weten dat we nog in de tijd na Pinksteren leven, in afwachting van de wederkomst van de Heer.

Wat houdt die wederkomst precies in ?

De eenvoudigste oplossing is natuurlijk die van de traditionele theologen en exegeten, de uitleg die wij terugvinden in onze catechismus : Jezus zal vanuit de Hemel terugkeren zoals men Hem heeft zien opstijgen en dat zal het einde van de wereld zijn. Hij zal terugkomen om de levenden en de doden te oordelen. De doden zullen uit hun graf opstaan en de levenden zullen op wonderbaarlijke wijze verzameld worden op de plaats waar Jezus zal zijn. Het is niet gemakkelijk om zich daar een voorstelling van te vormen, maar dat maakt niet uit : het zal zo zijn, Hij oordeelt en het is gedaan met de geschiedenis. De bozen gaan naar de hel, de rechtvaardigen worden naar de Hemel gebracht en het eeuwig leven neemt een aanvang.

Er zijn ook theologen en exegeten die stellen dat Jezus op een dag zal wederkeren om zijn Kerk te helpen tijdens de grote geloofsafval of apostasie. Zij zeggen dat Onze-Lieve-Heer fysiek zal wederkomen op het moment dat de Kerk aan elk schepsel de Blijde Boodschap gepredikt heeft, maar Jezus niettemin overal verworpen zal zijn. Het zal de glorierijke Heer zijn, maar onder zijn menselijke gedaante die men heeft gekend. Hij zal op dat ogenblik zijn Kerk zelf besturen. Door de omvang van dit wonder, door de macht en de uitstraling van de glorierijke Christus levend onder de mensen – beeld u in : Jezus die aankomt in het Vaticaan ! – zal de wereld zich bekeren.

Het volstaat dat iemand deze theorie uit de doeken doet in een boek of tijdens een voordracht opdat de mensen er naartoe lopen en laaiend geestdriftig zijn. Lange tijd heb ik het een gevaarlijke zienswijze gevonden. De Kerk vond het ook gevaarlijk, want van eeuw tot eeuw zijn er mensen opgestaan om deze heerlijke tijd aan te kondigen : « Het is zover : Christus gaat terugkeren en alles zal in orde komen ! » Zij noemden dit de derde tijd, de tijd van de H. Geest. Deze tijd van volmaaktheid stelden zij tegenover de tijd van de Kerk, die zij misprezen en verwierpen.

Goed, maar als wij de overdrijvingen en zelfs de ketterijen die ermee vermengd zijn opzijschuiven, blijft er in deze zienswijze dan toch niet iets over dat mogelijk zou zijn ?

Vandaag lijkt het me dat er hoe dan ook een mysterie is. En ik stel de vraag of we toch niet een vrome denkpiste mogen formuleren – meer niet. Als we ons de terugkomst van Jezus voorstellen, denken we onvermijdelijk aan de ontzagwekkende voorstelling die Michelangelo tegen de muur van de Sixtijnse kapel heeft geschilderd : een atletische Jezus die er woedend uitziet en zijn ene hand uitstrekt om alle verdoemden naar de hel te sturen, terwijl Hij met de andere de Maagd Maria en alle heiligen in bescherming neemt. Zou er vóór die verschrikking niet eerst een andere wederkomst van Jezus kunnen zijn, om de profetieën te vervullen ?

Wij leven in de tijd van de apostasie, de Kerk beleeft de grote geloofsafval in de praktijk en zal dat misschien nog jaren doen op een manier waarvan wij absoluut geen idee hebben. Het is als het ware de verloochening van Jezus Christus door zijn eigen Kerk. Zouden wij in deze ellendige tijd niet op een bepaald moment de hulp krijgen van een wederkomst van de Heer ? Een wederkomst die op een of andere manier – ik weet niet hoe – tot de bekering van de wereld zal leiden. Op dat ogenblik zal alles wat wij geleden hebben, al ons geloof en al onze hoop beloond worden. Al ons lijden en afzien zal dan zin krijgen.

Beeld je in dat Christus vandaag terugkeert, dat Hij onder zijn rechterarm de schamele gelovigen neemt die nog overgebleven zijn en dat Hij heel de verdoemde mensheid naar de hel stuurt... Stemt dat overeen met de vreugde van het Evangelie, de blijdschap van de Hemelvaart, de triomf van Jezus die gezegd heeft : « Ik heb de wereld overwonnen »?

Stel dat Christus na de lange jaren van ongeluk en angst waarin we als gelovigen geleefd hebben opeens terugkomt, de vlam van zijn Kerk nieuw leven inblaast en dat zij er inderdaad in slaagt om op enkele generaties tijd de miljarden individuen op onze planeet echt te bekeren. Is dat geen heerlijker scenario ? Natuurlijk zal daarna het einde van de wereld aanbreken en zal de geschiedenis ophouden. Maar ik hoop – ik zeg niet dat het zo zal gebeuren, maar ik hoop het – dat bij de wederkomst van Christus Hij aan zijn Kerk eerst de hulp zal schenken die zij nodig heeft opdat heel de wereld zich zou bekeren.

Dat is een uiterst moedgevende vorm van hoop. Het is een echt vertrouwen op de barmhartigheid van God dat ons hart en onze trouw kan brandend houden en ondersteunen tijdens de tragische uren en jaren die wij doormaken. Het is in die zin dat ik jullie op deze zondag na Ons-Heer-Hemelvaart aanspoor om aan de wederkomst van Jezus te denken : niet alleen zijn terugkeer op het einde van de tijden, om de geschiedenis af te sluiten en zowel heiligen als verdoemden naar de plaats die zij verdienen te sturen, maar ook zijn wederkomst om samen met ons, met zijn Kerk aan de slag te gaan, met de bedoeling dat de zekerheid en de glorie van zijn overwinning zouden losbarsten van de ene pool van de aarde tot de andere door de bekering van de hele wereld.

Dat is een heerlijke gedachte die ons toont hoe de geschiedenis in schoonheid kan eindigen, hoe heel de wereld zou kunnen profiteren van het Bloed van Christus opdat heel de nog levende mensheid naar de Hemel zou gaan.

† abbé Georges de Nantes
Hij is verrezen ! nr. 129, mei-juni 2024