OP 8 december 2024 kwam abrupt een einde aan het bewind van de Syrische president Bashar al-Assad. Het westen van het land is nu in handen van de jihadistische groepering Hayat Tahrir al-Sham (HTS), “Comité voor de Bevrijding van de Levant”, terwijl het oosten beheerst wordt door de Koerden, bondgenoten van de Amerikanen. Israël bezet niet alleen de Golanhoogten, maar ook de gedemilitariseerde bufferzone rond Quneitra én de berg Hermon. De haven van Tartous en de luchtmachtbasis van Khmeimim zijn voorlopig nog in handen van de Russen.

Daarmee is eindelijk het plan Feltman-Bandar uit 2008, dat voorzag in de opdeling van Syrië, realiteit geworden. Het plan werd op punt gesteld door Jeffrey D. Feltman, Amerikaans ambassadeur in Libanon (2004-2008), en prins Bandar bin Sultan, hoofd van de Saoedische veiligheidsraad (2005-2015). Voor zowel de VS als het wahhabitische en zeer anti-sjiitische regime in Saoedi-Arabië was Syrië, een sterke staat waarin aanhangers van uiteenlopende religies (soennieten, sjiitische alawieten, druzen en christenen) vreedzaam samenleefden, al heel lang een doorn in het oog.  

Broeder Jean Duns van de H. Anna specialiseerde zich in de achtergronden van het conflict in Syrië. In het artikel Syrië in het geopolitieke machtsspel, verschenen in De actualiteit doorgelicht van maart 2018, schreef hij:

«Vanaf de jaren 1960 was Syrië onder president Hafez al-Assad de voornaamste bondgenoot van de Sovjetunie in het Midden-Oosten. Die alliantie hield samenwerking in op het vlak van economie en landbouw, maar ook inzake energiebevoorrading, levering van wapens en het gebruik van de haven van Tartous. […] Ten tweede had Syrië in de jaren ‘80 een echt strategisch bondgenootschap gesloten met Iran. De zoon van Hafez, Bashar al-Assad (aan de macht sinds 2000) versterkte die samenwerking nog zodat de “sjiitische halve maan” gestalte kreeg. Die strategische boog – van de Libanese Hezbollah over Syrië en de Irakese sjiieten naar Iran – werd een nachtmerrie voor de landen van het Westerse blok, in de eerste plaats Israël. Tel Aviv wilde die boog koste wat het kost breken.

«Daar komt bij dat Syrië sinds het midden van de 20^ste eeuw een sleutelpositie bekleedt voor het transport van fossiele brandstoffen, tussen de plaatsen van productie (Iran, Irak, Saoedi-Arabië) en de uitvalswegen over zee naar Europa (Turkije en de havens aan de Middellandse Zee). We dienen hierbij nog op te merken dat de Syrische staat zich nooit heeft willen plooien naar dictaten van vreemde mogendheden, zelfs niet van de VS. Met betrekking tot Israël ondersteunde Damascus de eisen van de Palestijnen en de Hamasbeweging, net zoals de Libanese Hezbollah. Dan was er de Syrische Golanhoogte: de Israëlische haviken wilden die simpelweg annexeren, iets waarbij Bashar al-Assad zich nooit heeft willen neerleggen.»

Wat Feltman en Bandar in opdracht van hun regeringen in 2008 bekokstoofden, was de opdeling of balkanisering van Syrië in verschillende regio’s overeenkomstig de religieuze scheidingslijnen. Divide et impera, “verdeel en heers”: er is niets nieuws onder de zon. Om die balkanisering te doen slagen moest Assad omvergeworpen worden. Hoe? Door opstandige islamistische krachten te steunen.

DE GEBEURTENISSEN VAN NOVEMBER-DECEMBER 2024

Het bliksemoffensief van Hayat Tahrir al-Sham startte op 27 november vanuit het westelijke gouvernement Idlib, dat aan Turkije grenst. De regeringstroepen werden meteen overklast; de rebellen veroverden 17 steden en dorpen en een legerkazerne. Op 29 november bereikten de troepen van HTS Aleppo, waaruit de Russen zich kort tevoren teruggetrokken hadden. De dag daarop maakte het Syrische regeringsleger bekend Aleppo volledig te verlaten, waarop de stad in handen van de opstandelingen viel.

Omdat het leger van Assad blijkbaar niets deed (of kon doen) om de opmars van de vijand tegen te houden, rukte HTS snel op. Op 8 december werd Damascus ingenomen en vloog de van de macht verdreven Syrische president naar de Russische basis van Khmeimim. Vermits de Russen zijn veiligheid niet meer konden (wilden?) garanderen, besloten zij hem te evacueren naar Moskou, waar hij en zijn gezin asiel kregen.

In een eerste verklaring vanuit de Russische hoofdstad op 16 december verzekerde Bashar al-Assad dat hij op geen enkel moment overwogen heeft om af te treden en te vluchten: «Ten eerste was mijn vertrek uit Syrië niet gepland en vond het ook niet plaats tijdens de laatsteuren van de gevechten, zoals sommigen hebben beweerd. Integendeel, ik bleef in Damascus en voerde mijn taken uit tot in de vroege uren van zondag 8 december.»

De verklaring voegde eraan toe dat toen rebellenstrijders, die Assad omschreef als «terroristische strijdkrachten», de hoofdstad binnentrokken, hij verhuisde naar een Russische basis aan de kuststad Latakia om «toezicht te houden op de gevechtsoperaties». Toen de basis werd aangevallen door drones «en er geen haalbare middelen waren om de plek te verlaten, verzocht Moskou de leiding van de basis om een onmiddellijke evacuatie naar Rusland te regelen op de avond van 8 december.»

De voormalige president zei tenslotte dat hij zichzelf beschouwde als de “hoeder” van een nationaal project dat werd gesteund door de meerderheid van de Syrische bevolking. «Ik heb een onwrikbaar vertrouwen behouden in hun wil en vermogen om de staat te beschermen, zijn instellingen te verdedigen en hun keuzes tot het laatste moment te handhaven. Maar wanneer de staat in handen valt van terrorisme en de mogelijkheid om een zinvolle bijdrage te leveren verloren gaat, wordt elke positie doelloos» (aangehaald in Al Jazeera, 16 dec. 2024).

Wat moeten we hierover denken?

In een interview verschenen op Libre Média (Syrie, une victoire d’Al-Qaïda?, 18 dec. 2024) herinnert terrorisme-expert Daniel Dory eraan dat Hayat Tahrir al-Sham de erfgenaam is van het Al-Nusrafront, een militaire groepering van jihadisten die tijdens de Syrische “burgeroorlog” van 2011-2020 – in feite een door de VS en hun bondgenoten opgezette oorlog om Assad ten val te brengen – beruchtheid verwierven wegens hun wreedheid en die ijverden voor de vestiging van een kalifaat en de invoering van de sharia. Al-Nusra kwam op zijn beurt voort uit Islamitische Staat en was verbonden met Al-Qaida.

«Al-Qaida is geen piramide die georganiseerd is als een Pruisisch infanterieregiment, maar een nevelachtige constructie die niet duidelijk afgelijnd is en die een aantal stevig bewapende mannen, min of meer gedisciplineerd, samenbrengt. Die constructie is opgezet door de Verenigde Staten via de CIA en de Pakistaanse geheime diensten in het begin van de jaren tachtig, met Saoedische financiering, om de Golfstaten te betrekken in de strijd tegen de Sovjets in Afghanistan. De Saoediër Bin Laden maakte er deel van uit [en was dus oorspronkelijk een soort van Amerikaanse geheim agent].

«In 1989, toen de Sovjets zich terugtrokken uit Afghanistan, wist niemand wat men met Al-Qaida aan moest. De leden werden dan maar verspreid naar de toenmalige conflicthaarden zoals Joegoslavië en Algerije, waar hun gevechtservaring erg gewaardeerd werd. Belangrijk is echter te beseffen dat die jihadisten nog altijd opereerden onder de dekking van westerse of prowesterse inlichtingendiensten: de Amerikaanse, de Saoedische en ook, door de verwevenheid tussen Washington en Tel Aviv, de Israëlische.»    

In 2003 begonnen de VS met hun dwaze en misdadige invasie van Irak, waarbij Washington optrad als proxy (gevolmachtigde) voor Israël om het door de zionisten gevreesde regime van Saddam Hoessein te elimineren. Irak werd geneutraliseerd en Saddam opgehangen, zonder dat men natuurlijk een spoor vond van de “massavernietigingswapens” waarvoor Colin Powell de wereld bang had gemaakt door te zwaaien met een flesje poeder dat de CIA hem in de hand gestopt had.

Het was in Irak dat de Amerikanen met hun oud-bondgenoten, de jihadisten, en met Saddams voormalige militaire kaderleden de kiemen legden voor wat later Islamitische Staat zou worden, aldus Daniel Dory. «Islamitische Staat was afhankelijk van Al-Qaida en werd gemanipuleerd door de Saoedi’s, die fungeerden als contactpersoon voor de moslimwereld. De VS en Israël leverden de technische middelen. Opzet was de uitschakeling van de sjiieten in Irak, maar ook de christenen, wat nooit vermeld wordt.»

Na het vertrek van de Amerikanen in 2011 en hun idiote pogingen om in het land een democratie naar westers model te installeren, brak een burgeroorlog uit tussen de meerderheid van sjiieten en de minderheid van soennieten. En toen verscheen inderdaad in Noord-Irak Islamitische Staat op het toneel, dat in de gebieden die het veroverde een ware terreur ontketende. Sjiitische heiligdommen en christelijke kerken werden opgeblazen, de inwoners voor de keuze gesteld: trouw zweren aan het kalifaat of de dood. Duizenden lieten het leven, tienduizenden sloegen op de vlucht. Onder hen waren ook Koerden, Turkmenen, jezidi’s en soefi’s: iedereen die geen soenniet was, lag in het vizier.   

“SPONTANE VOLKSOPSTANDEN”

Vanaf december 2010 werd de Arabische wereld dooreengeschud door een golf van opstanden, protesten en revoluties. De autoritaire machthebbers in Tunesië (Ben Ali), Egypte (Moebarak), Libië (Khadaffi) en Jemen (Saleh) werden ten val gebracht. In Syrië brak een “burgeroorlog” uit.

«Hadden we hier te maken met “spontane volksopstanden”, zoals de media ons probeerden wijs te maken? Allerminst. De hand van Washington was in het spel, net als die van Riyad en die van Tel Aviv. Voor de Amerikanen vormde de “ongehoorzaamheid” van de eigengereide Arabische staatshoofden ten opzichte van de wil van Washington tot wereldhegemonie een onophoudelijk probleem. Dat is de reden waarom een van de voornaamste doelstellingen van de VS het aan de macht brengen is van mensen die volkomen gewillig zijn» (Het Amerikaans-Israëlisch-Saoedisch bondgenootschap in De actualiteit doorgelicht van juli 2018).

Barack Obama en zijn minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton organiseerden de Arabische lentes van op afstand. «Leading from behind», noemde Obama dat. Anders dan de brutale strategie die onder Bush jr. gepropageerd werd door de neoconservatieve haviken (Cheney, Rumsfeld, Wolfowitz en consoorten) moest men nu de voorkeur geven aan onrechtstreekse interventies. De VS dienden zoveel mogelijk uit de schijnwerpers te blijven.

Vanaf 2011-2012 ontketenden de Amerikanen en hun medestanders een bloedige oorlog in Syrië en kwam er een toestroom van jihadisten naar het land op gang. Eén van die islamistische strijders was een zekere Abu Mohammad al-Jolani, een Saoediër (!). Hij werd naar het strijdtoneel gestuurd om er de “heilige oorlog” te voeren onder de paraplu van Al-Qaida. Zijn opdracht bestond erin om onder zijn gezag zoveel mogelijk verzetsgroepjes te verenigen met de bedoeling het Syrische regime te vernietigen.

Al-Jolani was uiterst doeltreffend. Als keiharde jihadist zette hij een organisatie op poten die al vlug berucht was om haar moorddadigheid en onverzoenlijke haat tegen het seculiere bewind van Assad en zijn Arabische Socialistische Ba’ath-partij. «Op 23 december 2011 zond Jolani zelfmoordterroristen naar Damascus met bestemming het hoofdkwartier van de veiligheidsdiensten; 44 personen kwamen om het leven, ook gewone burgers. Twee weken later, op 6 januari 2012, zond Jolani een andere terrorist om zichzelf op te blazen bij een bus in het Midandistrict van de Syrische hoofdstad: 26 doden. In een videoboodschap claimden Jolani en andere gemaskerde mannen in naam van het Al-Nusrafront de verantwoordelijkheid voor de aanslagen, die de Syrische oppositie had toegeschreven aan de regering van Assad zelf [!]» (Abu Mohammad al-Jolani: Putting lipstick on a pig, in The Cradle, 13 dec. 2024).  

Uiteindelijk hield Assad echter stand, niet in het minst dankzij Poetin, die in 2015 begon met Russische luchtaanvallen op de rebellenlegers en zo de “Arabische lente” in Syrië deed mislukken. Ondertussen was Assad in juni 2014 herkozen tot president met 88,7 % van de stemmen. Voor wie wil weten hoe de vork écht in de steel zat op het terrein in Syrië kunnen we het boek van de Vlaamse norbertijn pater Daniël Maes niet genoeg aanbevelen: Assad en Poetin hebben ons leven gered (2 delen, De Blauwe Tijger, 2017). Pater Maes weet waarover hij spreekt: hij maakte de gebeurtenissen van dichtbij mee vanuit zijn kleine klooster in Qara, op 90 km van Damascus, en hield jarenlang een oorlogsdagboek bij.

DE SHARIA IN IDLIB

De voorlopig verslagen strijders van Al-Jolani trekken zich in 2017 terug in het gebied rond Idlib. De hierboven al aangehaalde Daniel Dory zegt daarover: «Idlib wordt een soort van jihadistisch Jurassic Park, waar men voorziet in training voor jihadisten met het oog op wat voor later gepland is. Vooral wordt een embryo van een staatsstructuur uit de grond gestampt, een schaduwregering, met als doel deze daarna uit te breiden naar heel Syrië: “ministeries” en een “parlement”, maar ook de instelling van de sharia, met terdoodveroordelingen door onthoofding of steniging enz.» (Syrie, une victoire d’Al-Qaïda?).

De jihadisten in Idlib komen van overal, schrijft Lucia Capuzzi in Avvenire: «Het lopende conflict met het leger van Bashar al-Assad ging in Idlib gepaard met even hevige botsingen tussen islamistische facties afkomstig uit Tsjetsjenië, Turkije, Turkmenistan, Oezbekistan en zelfs Europa. Jolani’s groep coöpteerde of versloeg hen de een na de ander, waarbij de meest radicale elementen uit hun gelederen werden verdreven. Zo werd een “microstaat” geboren. […]  In Idlib was het sterke punt van HTS de oprichting van een wijdverbreid systeem van belastingen op goederen, activiteiten en vooral douane met Turkije, dat een constante geldstroom garandeerde. Dat geld werd grotendeels geïnvesteerd in de oprichting van een professioneel leger, bestaande uit 10.000 militairen en hetzelfde aantal reservisten. En in het leveren van basisdiensten aan de opeengepakte bevolking» (22 december 2024).

Want het probleem is dat Idlib eigenlijk een slecht uitgangspunt is. Er is geen olie, er zijn geen grondstoffen. De jihadisten zijn voor een groot deel afhankelijk van hulp uit de Golfstaten en Saoedi-Arabië. Daardoor worden de banden tussen Al-Jolani en de harde soennitisch-wahhabitische regimes (denk ook aan Qatar) nog nauwer.

En dan is er natuurlijk Turkije. «Destijds was Al-Jolani geen pion van de Turken, die elders hun handen vol hadden met de Koerden. Pas rond 2018 vonden de Turken dat de troepenmacht van Al-Jolani het beste paard was waarop ze konden wedden om met succes een NAVO-operatie tegen Syrië te leiden. Tussen 2019 en 2023 doet men de jihadistenleider een geleidelijke transformatie ondergaan. Men fluistert hem in te zeggen dat de grootste vijand niet het Westen is, maar Bashar, Rusland en Iran. Met andere woorden, hij houdt het discours dat het Westen graag hoort. Zijn uitspraken worden verspreid door het tijdschrift CTC Sentinel, uitgegeven door West Point, dat volledig verbonden is met het Amerikaanse veiligheidsapparaat en dus ook met Israël» (Daniel Dory).

EEN PRESIDENT IN HET NAUW

Hoe komt het dat het regime van Assad bij het eindoffensief zo weinig tegenstand geboden heeft? Volgens Dory is de overwinning van Al-Jolani niet mogelijk geweest zonder dat er voorafgaand sprake was van ondermijning en infiltratie: de hoogste burgerlijke en militaire leiders werden omgekocht, geïntimideerd of, als dat niet hielp, uit de weg geruimd. Toch blijft over de snelle instorting van het regime een waas van geheimzinnigheid hangen.

We moeten ons er rekenschap van geven dat Syrië er bijzonder slecht voorstond: «Na jaren van Amerikaanse sancties, plus het verlies van alle landbouw- en energie-inkomsten die door de VS in beslag waren genomen in het bezette noordoosten van Syrië, was de financiële situatie van het land catastrofaal. Syrië had gewoon geen economie meer.

«Het was bekend dat Assad al enkele jaren onder invloed stond van Egypte en de Verenigde Arabische Emiraten. Ze drongen er bij hem op aan om te breken met Iran en Rusland en zich meer op het Westen te richten. Al zo’n 3-4 jaar was hij inderdaad bezig met het geleidelijk signaleren en uitvoeren van zo’n stap. Iran werd vooral geconfronteerd met toenemende obstakels over operationele zaken in de samenwerking met Syrische troepen. Dat was bedoeld als een boodschap aan het adres van Teheran.

«Egypte en de VAR raadden Assad aan om de hand te reiken naar Israël en Washington als de enige praktische uitweg uit zijn dilemma. Normalisatie zou kunnen leiden tot het opheffen van de sancties. En Assad geloofde, volgens degenen die contact met hem hadden, dat Arabische staten die dicht bij Washington stonden liever voor zijn blijvende leiderschap zouden kiezen dan Syrië ten prooi te zien vallen aan islamistische fanatici» (Alistair Crooke, Imperial Hubris (And Its Consequences) in Syria, 1 januari 2025).

Het bleek een misrekening. Niemand stak een vinger uit om het regime te redden – ook de Russen en de Iraniërs niet, misschien omdat ze gefrustreerd waren door de bocht van Assad en zich verraden voelden. Moskou en Teheran hebben op dit moment trouwens wel andere zorgen aan hun hoofd. Wel weten we dat de Syrische president op 28 november – één dag na de aanvang van het jihadistische offensief – een kort bezoek aan Moskou bracht waarover niets uitlekte. Klopt het dat de Russen Assad tevoren al gewaarschuwd hadden dat zijn enige kans om te overleven gelegen was in het vinden van een vergelijk met de politieke opposanten, zodat op die manier de nationale krachten konden verenigd worden tegen de jihadisten? En dat Assad dit wegwuifde? Of had de “tiran” gewoon medelijden met zijn beproefde volk en wilde hij het een nieuwe bloedige oorlog besparen?

EEN OVERWINNING VOOR ISRAËL…

Zonder twijfel behoren de Israëli’s tot de grote winnaars van de hele operatie en wel om drie redenen. Ten eerste hebben ze de Golanhoogten volledig onder hun controle kunnen brengen door de snelle verovering van de volledige bufferzone – ongeveer 350 km² grondgebied. Volgens minister Gideon Sa’ar van Buitenlandse Zaken gaat het om «een tijdelijke stap met als doel de veiligheid van Israël te vergroten», maar niemand is zo naïef om dat te geloven: het gebied is voor de zionisten strategisch te belangrijk.

Ten tweede is door de neutralisering van Syrië een belangrijke vijand aan de grens met Israël uitgeschakeld. En tenslotte zijn de aanvoerlijnen van Hezbollah vanuit Irak en Iran afgesneden. Dat is heel belangrijk, want anders dan de regering-Netanyahu het voorstelt zijn noch Hezbollah, noch Hamas definitief uitgeroeid.

Al op 15 december liet het kabinet van de premier weten dat «Israël zijn nederzettingen op de bezette Golanhoogten gaat uitbreiden. De regering heeft een plan daarover goedgekeurd. Het is onduidelijk of dit ook gepaard gaat met het annexeren van meer gebied. “We blijven het gebied vasthouden, we zullen het laten floreren en we zullen ons er vestigen.” Op de Golanhoogten leven zo’n 20.000 Israëliërs in enkele tientallen nederzettingen naast zo’n 20.000 Syriërs, grotendeels druzen» (NOS, Israël gaat nederzettingen op bezette Golanhoogten uitbreiden, 15 december 2024).

Tel Aviv mag het invasieleger van Al-Jolani dan wel steunen, toch namen de Israëli’s hun voorzorgen om de volledig intact gebleven militaire mogelijkheden van Syrië te vernietigen. Met moslims weet men maar nooit… «De val van de Syrische regering markeerde het begin van de meest uitgebreide militaire campagne van Israël in de regio. Onder de noemer “Pijl van Basan” lanceerde Israël een niet aflatende reeks aanvallen op de Syrische staat en zijn verdediging. Meer dan 500 luchtaanvallen waren gericht op kritieke infrastructuur, waaronder militaire bases, radarsystemen, luchtmachtinstallaties, hoofdkwartieren van inlichtingendiensten en faciliteiten voor wetenschappelijk onderzoek. Zelfs de hoofdstad Damascus werd niet gespaard» (Khalil Nasrallah, Israel’s calculus in Syria: Exploit anarchy for strategic dominance, in The Cradle, 16 dec. 2024).  

Syrië is als militaire macht en bedreiging voor de joodse staat uitgeschakeld – voor lange tijd of zelfs voorgoed. 

… EN VOOR TURKIJE

Het bliksemoffensief van Al-Jolani en de zijnen zou niet mogelijk geweest zijn zonder de uitdrukkelijke zegen van de Turkse president, “sultan” Erdogan. Na de overwinning van het HTS was Ankara er als de kippen bij om de nieuwe heerser in Damascus van alle mogelijke steun te verzekeren. De Turkse Buitenlandminister Hakan Fidan kreeg op 22 december dan ook een warm welkom van Al-Jolani. Erdogans hoge vertegenwoordiger onderstreepte «dat de prioriteit in Syrië erin bestaat nationale verzoening te bewerkstelligen, economische ontwikkeling te verzekeren en de voorwaarden te scheppen voor de terugkeer van Syriërs die jarenlang van hun landgenoten gescheiden waren naar hun vaderland» (Al Jazeera, Turkiye’s road ahead in a post-Assad Syria, 7 januari 2025).

In de loop van de jarenlange oorlog in hun land zochten ongeveer 5 miljoen Syriërs hun heil in het buitenland. Bijna 3,5 miljoen van hen kwam terecht in Turkije. Hun aanwezigheid daar zorgde voor toenemende spanningen met de autochtone bevolking: in de loop van 2024 kwam het tot verschillende gewelddadige pogroms tegen Syriërs (cf. The New Arab, Fear of more violence against Syrians in Turkey, 5 juli 2024). Om de zware kritiek van de oppositie op zijn “falend” Syriëbeleid te counteren, besloot Erdogan om in te grijpen: de val van Assad en de installatie van een regime dat Ankara genegen is, moet de weg vrijmaken voor een massale terugkeer van de Syrische “lastposten”.

Maar tegelijkertijd benadrukken de Turken dat Syrië één moet blijven. Lees: dat er einde dient te komen aan de gevaarlijke tendens tot opdeling van het land.

Nagenoeg het hele noordoosten van Syrië is al sinds 2012 de facto een autonome regio onder de benaming Rojava of AANES (Autonomous Administration of North and East Syria). “Rojava” is Koerdisch voor “westelijk deel” en dat zegt alles: deze regio wordt beheerst door de Koerden, die dromen van een Groot-Koerdistan waarvan Noordoost-Syrië het westelijke deel moet vormen. Om in het gevlei te komen bij hun broodheren, de Amerikanen, sloven de Koerden zich uit om zo democratisch mogelijk te zijn. De grondwet van Rojava onderstreept dat de regio streeft naar pluralisme, decentralisatie, religieuze tolerantie en politieke diversiteit en dat vrouwenrechten, ecologische duurzaamheid en gendergelijkheid hoog in het vaandel gedragen worden!

De gewapende arm van deze modeldemocratie-op-papier wordt gevormd door de Syrian Democratic Forces (SDF), opgericht in 2015 en van logistiek en bewapening voorzien door de VS. Voor Erdogan zijn die troepen in feite een vijfde colonne van de verafschuwde PKK, de Koerdische Arbeiderspartij die een gewapende strijd voert tegen de Turkse staat. Daarom is elke vorm van autonomie voor het Koerdische noordoosten van Syrië voor Ankara een existentiële dreiging die het uit zelfbehoud moet bekampen.

THE EMPIRE STRIKES BACK

Last but not least betekenen de gebeurtenissen in Syrië ook een klinkende overwinning voor de VS. Het regime van Assad dat zij al zo lang wilden liquideren is eindelijk van de kaart verdwenen. In ons artikel BRICS+ en de strijd tegen de Amerikaanse hegemonie (De actualiteit doorgelicht van november 2024) schreven wij al dat het toenemende succes van het BRICS-project de VS ongerust maakt. Want «één van de openlijk uitgesproken doelstellingen van BRICS+ is het vervangen van de unipolaire wereldorde onder leiding van enkel en alleen Washington door een multipolaire orde van met elkaar samenwerkende en elkaar respecterende staten».

Het was te verwachten dat Amerika zou terugslaan en dat het dit, gewoontegetrouw, zou doen met oorlogsgeweld: “Forever Wars”, “eindeloze oorlogen”, is en blijft het motto van de Yankees.

De grote geopolitieke doelstellingen van de VS sedert het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn onveranderd gebleven. We zetten ze nog even op een rijtje, ons baserend op de Franse geo-analist Aymeric Chauprade in zijn standaardwerk Chronique du choc des civilisations (2009):

1° de suprematie over de wereld behouden;

2° met alle mogelijke middelen verhinderen dat de grote landen van Eurazië (Duitsland, Rusland, China) die overheersing kunnen aanvechten;

3° de productie en verhandeling van aardolie en aardgas wereldwijd controleren;

4° de Israëlische geopolitiek ondersteunen door de verkaveling en omvorming van het Midden-Oosten tot pro-Amerikaanse regimes die relaties met Israël aanknopen;

5° de wereld herscheppen naar het beeld en de gelijkenis van de VS, dat een goddelijke zending gekregen heeft (“Manifest Destiny”). 

Om te maskeren dat ze met Al-Jolani in feite een geesteskind van Al-Qaida aan de macht hebben gebracht, moesten de Amerikanen de terrorist eerst salonfähig maken. Om te beginnen diende hij zijn commandantennaam om te ruilen voor zijn oorspronkelijke naam: hij heet nu terug Ahmed al-Sharaa, in een doorzichtige poging om met het verleden te “breken”. Vestimentair heeft hij ook een metamorfose ondergaan: kostuum en das doen hem er heel wat respectabeler uitzien. «Lippenstift op een varken», zoals het reeds geciteerde artikel van The Cradle het grof formuleerde?

De westerse media putten zich verder uit in pogingen om ons ervan te overtuigen hoe breeddenkend deze Ahmed al-Sharaa wel is. Volgens de BBC heeft zijn beweging «sinds 2017 een strategie van “gematigde jihad” gevolgd, met de nadruk op pragmatisme boven strikte ideologie» (9 dec. 2024). The Telegraph onderstreepte dat de nieuwe leider «diversity friendly» is, “de diversiteit vriendelijk gezind” (5 dec. 2024)! Dat Hayat Tahrir al-Sham nog op de Amerikaanse lijst van terreurorganisaties prijkte en dat op het hoofd van de leider een beloning van 10 miljoen dollar stond, was vervelend, maar kon snel worden bijgestuurd: na gesprekken in Damascus op 20 december tussen officiële vertegenwoordigers van de VS en van het nieuwe bewind werd de losprijs geschrapt (US scraps $10m bounty for arrest of Syria’s new leader, BBC, 21 dec. 2024).  

Men hoeft geen profeet te zijn om te voorspellen dat de toestand in Syrië en in heel het Midden-Oosten door deze ontwikkelingen alleen maar explosiever wordt. Wie zegt dat Al-Jolani – excuseer: Ahmed al-Sharaa – zich blijvend zal laten manipuleren door zijn broodheren? Wat als Syrië evolueert naar een echt jihadistisch kalifaat? En dan is er Iran, dat meer en meer geïsoleerd geraakt, waardoor de verleiding van zowel de VS als Israël om daarvan gebruik te maken toeneemt.   

Momenteel is alles koek en ei tussen Washington en Ankara, maar dat kan snel omslaan. Middle East Monitor berichtte op 3 januari dat de Amerikanen begonnen zijn met de aanleg van een militaire basis in Noord-Syrië en wel in Kobani, pal aan de Turkse grens: «Plaatselijke bronnen deelden beelden en video’s van konvooien die betonnen versterkingen aanvoerden naar Kobani, terwijl op woensdag een grote troepenmacht van de VS in de stad arriveerde. De bedoeling zou zijn om een basis te bouwen als hulp voor de Koerdische bondgenoten» (US to build new base in northern Syria, 3 januari 2025). Turkije reageerde onmiddellijk als door een wesp gestoken.

Maar blijkbaar is Washington vastbesloten om Ankara tegen de haren in te strijken. In een artikel verschenen in het American Enterprise Institute stond zonder omwegen dat de VS zich moeten voorbereiden op het doden van Turken in Syrië (The United States Needs to Prepare to Kill Turks in Syria, 17 dec. 2024)…

En zo draait een dolle wereld alsmaar doller door. «Stat crux dum volvitur orbis», luidt het devies van de kartuizers: «Het Kruis staat rechtop terwijl de wereld rondwentelt.» Voor ons, christenen, is alle hulp gelegen in de Naam des Heren. En in die van zijn goddelijke Moeder, de Allerheiligste Maagd Maria, die de Koningin van de vrede is: «Om de zielen te redden [die in de hel dreigen terecht te komen] wil God in de wereld de godsvrucht tot mijn Onbevlekte Hart verspreiden. Als men doet wat ik jullie zeg, zullen vele zielen gered worden en zal er vrede komen» (Fatima, 13 juli 1917).

broeder Michel van de Triomferende Onbevlekte & redactie KCR