HET «ISOLEMENT» DOORBROKEN

Op 15 augustus 2025, hoogfeest van Maria Tenhemelopneming, ontmoetten Donald Trump en Vladimir Poetin elkaar op de Amerikaanse basis Elmendorf-Richardson in Anchorage, Alaska, voor een overleg dat drie uur duurde. Het was de eerste keer dat de Russische president door een westers land werd uitgenodigd sinds het begin van de Speciale Militaire Operatie in Oekraïne in 2022. Op de persbriefing achteraf zei Poetin dat de top in «een respectvolle en constructieve sfeer» verlopen was. Trump merkte op dat «zijn relatie met president Poetin altijd fantastisch was geweest, maar dat er sabotage werd gepleegd met het Russische nepverhaal».

De “Russian hoax” verwijst naar de bewering van Trumps politieke rivalen als zou Rusland zich gemengd hebben in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 ten voordele van de vastgoedmagnaat. In juli jl. publiceerde Tulsi Gabbard, de directeur van de Nationale Inlichtingendienst, een rapport met bewijzen dat de Democraten het hele verhaal verzonnen hebben.

Maar hoe dan ook blijft Poetin voor de westerse liberale elite het zwarte beest, de nieuwe Hitler die heel Europa onder de voet wil lopen. De mainstream media – die niet vertolken wat bij de doorsnee Amerikaan leeft, maar de spreekbuis zijn van het anti-Russische en maçonnieke establishment in de VS, zeg maar de Deep State – reageerden dan ook verontwaardigd op het feit dat in Anchorage de rode loper werd uitgerold voor de Russische president en dat het «isolement» van Moskou doorbroken werd.

Welk isolement? De Russen hebben aan hun zijde China, India, Brazilië en alle andere BRICS-landen en hun partners. De vijf stichtende leden van BRICS vertegenwoordigden tien jaar geleden al 3 miljard mensen en meer dan een kwart van het landoppervlak van de wereld. Sindsdien zijn de impact en het gewicht van het “Globale Zuiden” alleen maar in stijgende lijn gegaan. Terwijl het aandeel van de westerse G7 in het wereldwijde bbp stelselmatig vermindert, groeit dat van de BRICS-landen onafgebroken en overschrijdt sedert 2020 dat van hun rivalen (zie het artikel BRICS+ en de strijd tegen de Amerikaanse hegemonie in De Actualiteit doorgelicht van november 2024). Het zijn eerder de VS en hun Europese en Aziatische satellieten die aan invloed verliezen op het wereldtoneel en zichzelf dreigen te isoleren!

Ondanks hun kolossale militaire macht worden de VS steeds meer beschouwd als een mogendheid op zijn retour. Het zwakke presidentschap van de seniele Joe Biden, met als absoluut dieptepunt het vernederende en chaotische vertrek van de Amerikanen uit Kaboel in 2021, heeft diepe wonden geslagen. In een laatste poging om een proces dat onomkeerbaar lijkt resoluut om te buigen, hebben de Amerikaanse burgers Donald Trump tot president verkozen. «He’s our last shot at restoring America», verklaarde Miranda Blair, een doodgewone alleenstaande vrouw uit New Hampshire met twee kinderen, in een interview met de BBC (23 jan. 2024). Zij vertolkt het algemene aanvoelen dat in de Amerikaanse maatschappij leeft.

Het succes van de door Trump gestichte MAGA-beweging drijft op dat aanvoelen: de mensen willen dat Amerika stopt met zijn geldverslindende en altijd opnieuw op een mislukking uitdraaiende oorlogen en zich concentreert op het welzijn en de welvaart van de burgers. Als de VS opnieuw intern gezond zijn, zal hun prestige vanzelf terug toenemen, is de redenering.

De president brengt in de praktijk waarvoor hij gekozen is: hij wil van de Oekraïense oorlog af om zich te focussen op de economische krachtmeting met China, dat een bedreiging vormt voor het herstel van de Amerikaanse welvaart.

EEN “BIG BEAUTIFUL SUMMIT” IN HET HOGE NOORDEN

De liberale media  namen hun wensen voor werkelijkheid toen zij na het einde van de top over een mislukking spraken: «No ceasefire, no deal», concludeerde de BBC. «Trump and Putin Put on a Show of Friendship but Come Away Without a Deal», rapporteerde The New York Times. En de kop van CNN luidde: «Trump-Putin summit ends without concrete deal».

Drie dagen later al was het zonneklaar dat dit georkestreerde negativisme geen steek hield:

«Trump maakte duidelijk dat een staakt-het-vuren volkomen irrelevant is, ten voordele van een overeenkomst die hij met Poetin aan het smeden is en die, als ze er komt – en we moeten het voorlopig bij “als” houden – verbluffend concreet zal blijken te zijn. Trump streeft nu naar duurzame vrede, als onderdeel van een nieuw tijdperk in de betrekkingen tussen de VS en Rusland. Als hij hierin slaagt, zal hij zijn plaats in de geschiedenisboeken meer dan verdienen.

«We weten niet, en zullen misschien nooit weten, wat de twee leiders precies tegen elkaar hebben gezegd achter gesloten deuren, terwijl hun tolken en hun ministers van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov en Marco Rubio, naast hen zaten. Maar het duurde niet lang voordat Trump begon met het uitpakken van het plan dat hij en Poetin tijdens hun onderhoud hadden besproken. In interviews en posts op sociale media […] gaf de Amerikaanse president aan dat er heel veel is behandeld tijdens een top… waarop naar verluidt niets is bereikt! Binnen enkele uren na de ontmoeting zei Trump al aan Fox News dat hij en Poetin bijna een akkoord hadden bereikt over een uitwisseling van grondgebied tussen Rusland en Oekraïne en dat er veiligheidsgaranties zouden komen voor Oekraïne na het beëindigen van de vijandelijkheden» (Patrick Lawrence, That Big, Beautiful Summit in Alaska, 19 aug. 2025).

De op gang gekomen dynamiek is er één van geven en nemen: «Rusland krijgt een (groot) deel van het land waarvoor het de afgelopen drie jaar heeft gevochten, wat, als je naar een kaart kijkt, neerkomt op een veiligheidsgarantie tegen de agressie van de Oekraïners die in hart en nieren Russofoob zijn; de VS en de westerse mogendheden zullen stoppen met het bewapenen van het regime in Kiev: een ander soort garantie. De Oekraïners zullen land opgeven, maar krijgen in ruil daarvoor hun eigen veiligheidsgaranties» (ibid.).

Lawrence formuleert haarscherp de kern van de zaak: «Trump begrijpt wat Oekraïne, de Europeanen en de haviken in Washington gewoonweg weigeren te accepteren: hoe lang de strijd ook zinloos voortduurt, Oekraïne is de verslagen partij in deze oorlog en Rusland de overwinnaar» (ibid.).

EINDELIJK OOG VOOR HET STANDPUNT VAN MOSKOU

«Wat betreft de resultaten van de topontmoeting, is de heersende mening in Moskou dat deze voor beide partijen als succesvol moeten worden beoordeeld. Het feit dat er geen sensationele “doorbraken” waren, is een teken van de ernst van wat er gebeurde: een erkenning door beide partijen van de complexiteit van de situatie. Beide hebben zij hun standpunt kunnen uiteenzetten. Dat is op zich al een belangrijk resultaat.

«De presidenten van beide landen hebben de minimale taken die zij zich voor deze bijeenkomst hadden gesteld, volbracht. Trump heeft laten zien dat hij in feite de enige westerse leider is die in principe een constructieve dialoog met Rusland kan voeren. Tegelijkertijd heeft de Amerikaanse president aan zijn Euro-Atlantische partners laten zien dat de uitkomst van de interactie van het Westen met Rusland van hem afhangt – en van niemand anders.

«Moskou heeft kunnen aantonen dat zijn eisen worden erkend en dat bij alle varianten van een vreedzame regeling rekening moet worden gehouden met zijn veiligheid. Dat is een fundamentele doorbraak. Voorheen ging men ervan uit dat het Westen Rusland bepaalde voorwaarden zou stellen waarmee het zogenaamd akkoord moest gaan. […]  Moskou heeft nu bereikt dat een oplossing alleen mogelijk is door middel van dialoog en met inachtneming van de Russische belangen» (Paul Craig Roberts, Anchorage – a Light at the End of the Tunnel?, 22 aug. 2025).

Het Westen heeft in 2014 een anti-Russisch regime in Kiev geïnstalleerd met de bedoeling de NAVO te kunnen uitbreiden tot vlak aan de Russische grens. Voor Moskou is dat een rode lijn. Omdat de VS en de EU de bezwaren van de Russen achteloos wegwuifden, begon Poetin, na eindeloos geduld geoefend te hebben, aan de Speciale Militaire Operatie. Vergeten we daarbij ook niet dat de Russischsprekende volksrepublieken in Oost-Oekraïne op 21 februari 2022 officieel toetraden tot de Russische Federatie.

«Tijdens de bijeenkomst in Alaska raakte Trump ervan overtuigd dat Rusland maar al te blij zou zijn als hij zich uit de Oekraïense crisis zou terugtrekken of in ieder geval de betrokkenheid van de VS sterk zou verminderen. Maar Poetin is hoe dan ook van plan om zijn verklaarde doelstellingen inzake Oekraïne te bereiken met diplomatieke of militaire middelen […]: Moskou zal zijn belangen niet opofferen omwille van de toekomst van het Trumpisme in de VS» (Paul Craig Roberts, art. cit.).

Een ander belangrijk punt, dat voor de eerste keer verwoord werd door beide partijen, is dat «de Europese landen de verantwoordelijkheid dragen voor het aanwakkeren van het Oekraïense conflict tot een hoog niveau van escalatie» (ibid.). Het zijn de EU-leiders, en niemand anders, die willen dat het regime in Kiev de oorlog verderzet.

ZELENSKY EN ZIJN BROODHEREN

Er heerste dan ook acute paniek in Berlijn, Parijs, Londen en Brussel toen bekend werd dat Trump voor een allesomvattend vredesakkoord met Moskou wil gaan en niet voor het staakt-het-vuren waarop de Europeanen aandrongen. Maar waarom een staakt-het-vuren? «Heel simpel: onder de dekmantel van een tijdelijke opschorting van de vijandelijkheden wil het Westen [lees: de EU] proberen om het Oekraïense leger opnieuw te bewapenen» (Paul Craig Roberts, art. cit.). Want de EU wil geen vrede, maar oorlog.

Donald Trump volgt een andere politiek: «In plaats van Kiev en zijn medeplichtigen onder het mom van een staakt-het-vuren de kans te geven om reserves aan te leggen, nieuwe wapens te verkrijgen en te proberen de breuken aan het front te dichten, heeft Trump de eenvoudige maar duidelijke boodschap van Poetin begrepen: “Voor Rusland houden de gebeurtenissen in Oekraïne verband met fundamentele bedreigingen voor onze nationale veiligheid. Rusland zou liever zien dat de vijandelijkheden in Oekraïne worden beëindigd, maar de oplossing van de crisis moet gebaseerd zijn op het wegnemen van de onderliggende oorzaken.” Daarom kondigde de Amerikaanse president onmiddellijk na de top in Alaska aan dat hij “samen met Poetin een alomvattend vredesakkoord over Oekraïne steunt en geen tijdelijk staakt-het-vuren”; en dus is het nodig dat “Kiev de hele Donbass als Russisch erkent”» (Trump a donné son feu vert pour une défaite rapide de Kiev, op de site van pravda.com, 25 aug. 2025).

Op 19 augustus arriveerden Zelensky en zijn zeven Europese “chaperons” in Washington voor een gesprek met Trump. «Onze ontmoeting vandaag was goed en constructief en er was sprake van een echt eenheidsgevoelen onder de aanwezige Europese leiders, president Trump en president Zelensky», orakelde de Britse premier Keith Starmer nadien (CNN, 19 aug. 2025).

Wat een lachwekkende verdraaiing van de feiten! In werkelijkheid verschenen de zeven dwergen van de EU op het kantoor van Daddy om er een bolwassing te krijgen. «Om te beginnen begroette Trump geen enkele van de Europese boodschappers persoonlijk toen ze aankwamen; ze werden door een ondergeschikte begeleider naar het Oval Office geëscorteerd. Dit stond in schril contrast met het ceremonieel dat de ontmoeting met Poetin omgaf. Trump deed dit opzettelijk: hij wilde de laffe Europese “heersende klasse” effectief hun ondergeschikte plaats laten zien als onderdeel van zijn langzame herstructurering van de wereldorde. Trump respecteert alleen macht; slijmerige en onderdanige leiders stoten hem af» (Simplicius, Trump Breaks Europe Over His Knee, 20 aug. 2025).

«Op de top in Washington domineerde Donald Trump alles. Hij vernederde de EU-leiders en legde de zwakte van Europa op het wereldtoneel bloot. De Russische analist Fjodor Lukjanov reageerde dat de EU niet langer optreedt als een onafhankelijke macht, maar als een gehoorzame marionet van de VS, die buigt voor de grillen van Trump en de dictaten van Amerika accepteert. Volgens Lukjanov vleien de Europeanen nu de Amerikaanse president, in de hoop dat lof hen invloed zal opleveren, maar in plaats daarvan bevestigen ze alleen maar hun onderdanigheid. De top ging niet echt over Oekraïne, maar over het tonen van Europa’s afhankelijkheid van Amerikaanse goedkeuring. Terwijl landen als China, India en Brazilië zich verzetten tegen Amerikaanse druk, geeft Europa zonder slag of stoot toe» (OneIndia, 25 aug. 2025).

Vladimir Poetin had voorspeld dat dit zou gebeuren. Een half jaar geleden zei hij in een interview met de Russische journalist Pavel Zarubin dat de oppositie van de EU tegen Trumps politiek geen enkele kans op succes zou hebben: «Ik verzeker u dat Trump, met zijn karakter en doorzettingsvermogen, de orde vrij snel zal herstellen. En u zult zien dat ze allemaal binnenkort aan de voeten van de meester zullen liggen en stilletjes met hun staart zullen kwispelen» (Menafn, 11 feb. 2025).

WAAROM EUROPA OORLOG WIL

Maar vernederd betekent niet voorgoed verslagen: de Europeanen zullen blijven stoken, want er staat voor hen teveel op het spel.

De Spaanse commentator Santiago Zabala en de Italiaanse journalist Claudio Gallo schreven voor Al Jazeera samen een opmerkelijke bijdrage die verscheen op 5 oktober 2024 onder de titel Why Europe’s leadership wants war. Daarin analyseerden zij de oorlogszuchtigheid van de EU-leiders, die zich toen al duidelijk aftekende:

«De bezorgdheid en woede over de toekomst van de Europese Unie nemen al enige tijd toe. De Unie wordt geconfronteerd met een steeds ernstiger wordende crisis, of beter gezegd, meerdere steeds ernstiger wordende crises: een crisis op het gebied van de kosten van levensonderhoud, een huisvestingscrisis, een migratiecrisis, een crisis als gevolg van trage groei en bovenal een politieke crisis. De Unie wordt geconfronteerd met een aanzienlijke uitdaging van extreemrechts, dat in veel EU-landen in de peilingen sterk stijgt en de fragiele samenhang en “liberale waarden” van de EU dreigt te verstoren.

«Nog maar een paar dagen geleden won de extreemrechtse Vrijheidspartij de Oostenrijkse verkiezingen met 30 procent van de stemmen. Extreemrechts wordt misschien nog steeds uitgesloten van het regeringsvormingsproces in Oostenrijk, maar andere Europese varianten ervan zijn aan de macht of ondersteunen een regering in 9 van de 27 EU-landen.

«Op internationaal vlak is de aanhoudende oorlog in buurland Oekraïne misschien wel de grootste uitdaging voor de EU. Er zijn geen tekenen dat deze oorlog zal afnemen, terwijl er vanuit Europa en de VS voortdurend wapens worden geleverd. […]

«Het is niet verwonderlijk dat de politieke leiders van de EU op deze toenemende crises niet hebben gereageerd door de onderliggende oorzaken aan te pakken, die allemaal terug te voeren zijn op het destructieve neoliberale beleid dat zij zo graag hebben omarmd. In plaats daarvan hebben zij gekozen voor oorlogszuchtige retoriek, wellicht in de hoop dat het vooruitzicht van oorlog de Europese bevolking haar grieven zal doen vergeten.

«De afgelopen twee jaar hebben we herhaaldelijk gehoord dat Rusland de grootste bedreiging voor de Europese veiligheid vormt en dat de oplossing hiervoor ligt in het verslaan van Rusland in Oekraïne. Er is ons herhaaldelijk verteld dat de weg naar vrede via escalatie loopt. Europese wapens zijn Oekraïne binnengekomen, waarbij EU-landen hun assortiment geleidelijk hebben uitgebreid met wapens die steeds dodelijker en destructiever zijn. Onlangs drongen de Europese leiders, onder wie de vertrekkende EU-buitenlandchef Josep Borrell, erop aan dat Oekraïne langeafstandsraketten mag gebruiken om doelen op Russisch grondgebied te raken. […]

«Rusland heeft herhaaldelijk gewaarschuwd tegen een dergelijke stap. Het heeft onlangs zelfs zijn nucleaire doctrine bijgewerkt en de drempel voor het gebruik van kernwapens verlaagd.

«Terwijl de escalatie door wapenleveranties aan Oekraïne voortduurt, wordt de Europeanen ook verteld dat hun landen meer aan wapens moeten uitgeven om zich voor te bereiden op het geval dat deze escalatie, die zij zelf aanmoedigen, uit de hand loopt en de EU in oorlog raakt met Rusland. Andrius Kubilius, de [ondertussen verkozen] kandidaat voor de functie van EU-commissaris voor Defensie – een functie die nieuw is gecreëerd om de “Russische dreiging” aan te pakken – is bv. van mening dat de Unie een «opslagplaats voor oorlogswapens» moet worden om Moskou af te schrikken (Politico, 25 sep. 2024).

«Ook de mantra van de oorlogseconomie wordt gepromoot, waarbij Europeanen worden aangespoord te geloven dat een militaire opbouw de kwakkelende Europese economie een impuls kan geven.

«In september [2024] bracht de liberale econoom Mario Draghi, voormalig president van de Europese Centrale Bank en voormalig premier van Italië, een langverwacht rapport uit met de titel “De toekomst van het Europese concurrentievermogen”, dat door velen wordt geprezen als een “stap in de goede richting” voor het bevorderen van een diepere economische integratie van de Unie. “Vrede is het belangrijkste doel van Europa. Maar de fysieke veiligheidsdreigingen nemen toe en we moeten ons voorbereiden”, schreef Draghi in de inleiding van het rapport. Vervolgens stelde hij voor dat de EU fors zou investeren in de opbouw van haar wapenindustrie. […]

«Al dit gepraat over oorlog, voorbereidingen voor oorlog en bewapening voor oorlog leidt in feite de aandacht af van de vele crises in de EU en de oorzaken daarvan. Ondanks al haar nadruk op het handhaven van mensenrechten, vrijheid, democratie en gelijkheid, is de EU in wezen een neoliberale organisatie die vooral de rechten van de rijken om nog rijker te worden beschermt. Het economische beleid wordt niet bepaald door de zorg voor de gezondheid en het welzijn van gewone EU-burgers, maar door de zorg voor het veiligstellen van bedrijfswinsten.

«Daarom is de verzorgingsstaat in heel Europa aan het verdwijnen, wordt werkgelegenheid steeds onzekerder en zijn de prijzen van voedsel, nutsvoorzieningen en huisvesting voor velen onbetaalbaar. […] Het roffelen van de oorlogstrom en het creëren van een groot eengemaakt militair-industrieel complex zullen geen van deze problemen oplossen.»

HOE MOET HET VERDER?

In het hierboven aangehaalde artikel schetst Paul Craig Roberts twee scenario’s voor de toekomstige ontwikkeling van de relaties tussen het Kremlin en het Witte Huis:

«Het eerste scenario – laten we dit het optimale scenario noemen – is dat Rusland en de VS het centrale probleem in hun bilaterale betrekkingen oplossen en tot een aanvaardbare regeling komen over Oekraïne. Dan kunnen de resterende kwesties, waaronder strategische stabiliteit, samenwerking in het Noordpoolgebied [zie het artikel Het nieuwe “grote spel” in De Actualiteit doorgelicht van juli-augustus 2025] en strategische wapenvermindering, snel en gemakkelijk worden afgehandeld. En samenwerking op het gebied van aardgas en aardolie zou worden geregeld in de geest van Trumps favoriete dealmaking. Poetin heeft trouwens de weg vrijgemaakt voor een oplossing van de kwestie van de fossiele brandstoffen met een decreet over mogelijke buitenlandse belangen in het zgn. Sachalin-project.

«De tweede optie is dat het conflict onopgelost blijft als gevolg van het optreden van Europese landen en hun destructieve beleid. In dat geval zal Trump proberen om zich van het hele conflict los te maken, maar met ernstig politiek gezichtsverlies en zonder noemenswaardige economische voordelen. En Rusland zal doorgaan met het verpletteren van het Oekraïense leger en met militaire middelen de doelstellingen nastreven die aan het begin van de Speciale Militaire Operatie (SMO) zijn aangekondigd en in juni vorig jaar door Poetin zijn bevestigd» (Anchorage – a Light at the End of the Tunnel?, 22 aug. 2025).

In de twee scenario’s zal de Amerikaanse president geen dollar meer investeren in de verdediging van Oekraïne. Als Zelensky nieuw wapentuig wil, zal hij het van de VS moeten kopen. En wat de veiligheidsgaranties betreft: die worden volledig afgewenteld op de Europese vazallen, want het is “hun” oorlog op hun eigen continent. Ze zullen bijgevolg «voor miljarden euro’s veel te hoog geprijsde Amerikaanse wapens moeten kopen met geld dat ze niet hebben» (Pepe Escobar, What Really Happened in Alaska, 18 aug. 2025).

Tenslotte zal Poetin wellicht zo slim zijn om helemaal op het einde de deur open te zetten voor lidmaatschap van het verslagen romp-Oekraïne van de EU (maar niet van de NAVO!): dan kunnen de Europeanen zich kapot betalen om het compleet verwoeste land weer enigszins op te bouwen.

redactie KCR