Jaar 1 van de synodale revolutie

MET de synodezitting  in Rome van oktober 2024 is de laatste fase van de « synodale weg » (eindelijk) voorbij. In de apocalyptische chaos waarin de wereld verkeert, kreeg de recente bijeenkomst weinig aandacht van de media, om over de onverschilligheid van het “ Volk Gods ” nog te zwijgen. Enkel zij die er op uit zijn dat hun agenda wordt doorgedrukt, het hele cohort van progressisten dus, was ermee bezig.

DE “ NIEUWE ZONDEN ” VAN PAUS FRANCISCUS

Het is veelzeggend dat deze vergadering officieel werd gelijkgesteld met een “ bisschoppensynode ”, hoewel er naast de 272 opvolgers van de apostelen nog 96 andere deelnemers waren, onder wie 53 vrouwen, die op voet van gelijkheid nadachten en discussieerden met als doel een « synodale bekering van de Kerk ».

Net als in 2023 werd de synode voorafgegaan door een meerdaagse “ geestelijke retraite ”, « opdat de deelnemers zich zouden openstellen voor de geest van de synode ». Retraite of indoctrinatie ? Predikant van dienst was opnieuw de dominicaan Timothy Radcliffe, « een controversiële Britse theoloog die in het publiek de leer van de Kerk over homoseksualiteit heeft tegengesproken » (National Catholic Register, 27 januari 2023). Radcliffe heeft geschreven dat de homoseksuele « verlangens » net zoals alle verlangens « door God geschonken zijn » en dat men erin moet « opgevoed » worden in plaats van ze te ontkennen. Verder is hij voor de wijding van gehuwde mannen tot priester en voor het diaconaat van vrouwen. Allemaal standpunten die hem blijkbaar in aanmerking doen komen om kardinaal gecreëerd te worden, wat Franciscus prompt aankondigde op de synode zelf !

We moeten hierbij aanstippen dat van de 21 nieuwe kardinalen die op 7 december gecreëerd werden, ook zeven anderen pro-LGBT zijn : meer dan een derde dus (zie het artikel Le pape François nomme 21 nouveaux cardinaux : entre modernisme et scandale, in Reinformation.tv, 7 oktober 2024) ! Voor wie het zou vergeten zijn : het kardinaalsrood staat symbool voor het bloed dat de prelaat in kwestie moet durven vergieten om het katholieke geloof te verdedigen...

Na de retraite zat de Opperherder een “ avondwake van het berouw ” voor. Hij wilde dat zeven kardinalen ieder een openbare schuldbelijdenis van zijn hand voorlazen, « omdat het noodzakelijk was om onze voornaamste zonden te benoemen », zei hij achteraf in zijn preek. « We zijn onder de voet door de enormiteit van onze zonde. En we willen niet dat deze last de voortgang van Gods koninkrijk in de geschiedenis vertraagt. » Het gaat dus om iets heel anders dan het bekeren van de “ arme zondaars ” die in de hel vallen omdat niemand voor hen bidt, wat de angst is van het Onbevlekte Hart van Maria.

Paus Franciscus liet vergiffenis vragen voor de zonden van de Kerk tegen de vrede, tegen de schepping, tegen de inheemse volkeren, tegen de migranten, tegen de waardigheid van vrouwen en jongeren, tegen het project van een synodale Kerk... De zonde waarmee hij ongetwijfeld de traditionalisten in het vizier neemt, is die van « de leer die dreigt te worden gereduceerd tot een stapel stenen die naar anderen kan worden gegooid ». Journalisten hebben gesproken over de « nieuwe zonde van de kerkelijke leer als steen waarmee sommigen gooien »!

Als we ons herinneren dat de paus de kleine Jacinta van Fatima heilig heeft verklaard, begrijpen we dat hij de inspiratie voor die nieuwe zonde heeft gehaald uit de profetie van dit door het Onbevlekte Hart bevoorrechte kind... maar wel zonder het einde van haar visioen over te nemen, dat hem zelf uitnodigt tot een ware bekering : « Ik zag de H. Vader in een heel groot huis, geknield voor een tafel, met zijn hoofd in zijn handen en wenend. Buiten stonden veel mensen en sommigen gooiden stenen naar hem. » Een tweede visioen verduidelijkt de betekenis van het eerste : « O Lucia ! Zie je al die wegen, paden en velden niet vol mensen die doodbloeden en anderen die huilen van de honger en niets te eten hebben ? En de H. Vader, in een kerk, biddend voor het Onbevlekte Hart van Maria ? En zoveel mensen die samen met hem bidden ? »

DE WARE TEKENEN DES TIJDS

In zijn openingstoespraak tot de synodevergadering citeerde Franciscus de fameuze formule uit Gaudium et spes : de Kerk moet « gevoelig zijn voor het interpreteren van de tekenen van de tijd ». Wel, dat doet ze juist niet ! Nog maar een jaar geleden, midden in de werkzaamheden van de eerste synodezitting in Rome, werd het kruitvat in het Midden-Oosten opnieuw aangestoken. Wij schreven toen :

« Het visioen van het derde deel van het Geheim van Fatima brengt ons ertoe om de Hamas-aanval op Israëlische kolonisten op 7 oktober te begrijpen als wat het in waarheid is : het antwoord van de Hemel op de pretentie van de synode over de synodaliteit om in de wereld een universele broederschap te vestigen zonder Christus. De bloedige hervatting van de Israëlisch-Palestijnse oorlog, precies tijdens de eerste Romeinse zitting van de synode, vernietigt deze pretentie en maakt duidelijk dat alleen Onze- Lieve-Vrouw van de Rozenkrans in staat is om vrede te stichten, door de devotie tot haar Onbevlekte Hart » (Il est ressuscité ! nr. 250, december 2023).

Het afgelopen jaar was er één van ontzaglijk veel bloedvergieten en lijden en toch volhardt de H. Vader in zijn verblinding. Op 1 oktober, de dag van de voorbereidende retraite op de synode, lanceerde het Israëlische leger zijn eerste grondaanvallen tegen Hezbollah in Libanon. In deze onverzoenlijke oorlog tussen Joden en moslims zijn het nu grote aantallen christenen die getroffen worden door bombardementen, ballingschap en armoede. « De dood van zijn heiligen is kostbaar in de ogen van de Heer » (Ps 115 volgens de Vulgaat). Het is hun lijden dat onze hemelse Moeder wil ontvangen als een offer, zodat ze de verdienste kan doorgeven aan « de zielen die naderen tot God » (derde Geheim).

EEN DEMOCRATISCH ROOKGORDIJN

Tot het begin van het pontificaat van Franciscus kwamen de bisschoppensynodes om de twee jaar bijeen in een aula zoals aan de universiteit, waarbij de paus de vergadering voorzat. Daarnaast waren er bijeenkomsten per taalgroep. Maar de structuur van de synode en de reflectie bleef piramidaal (“ dictatoriaal ”, volgens de progressisten).

Paus Franciscus wilde de structuur van de synode veranderen. Hij schafte de algemene vergaderingen af en verving ze door synodale vergaderingen bestaande uit verschillende ronde tafels. « Deze versnippering leidt soms tot verwarring », merkte Jean-Marie Guénois op in Le Figaro. « Hoe verder de synode vordert, hoe minder we weten wat de uitkomst zal zijn. Niemand, zelfs de paus niet, kan het zeggen. » In 2023 leidde de creativiteit van de leden van de synode tot een indigestie aan ideeën met bijna 400 thema’s voor vernieuwing.

Om dit te compenseren heeft de paus in maart 2024 tien werkgroepen opgericht, los van de synodevergadering. Deze groepen bestaan uit leden van de Romeinse Curie, theologen en deskundigen ; ze hebben de taak om gevoelige onderwerpen aan te pakken (nieuwe vormen van het geestelijke ambt, het vrouwelijke diaconaat enz.). Het is allemaal democratischer en meer gedecentraliseerd dan voorheen, maar in feite gebeurt alles nog steeds onder de controle van de paus.

Het was ook de paus die de nieuwe werkmethode oplegde : de geestelijke conversatie. Ze wordt als volgt omschreven op de website van de Franse bisschoppenconferentie : « De geestelijke conversatie werd benadrukt door de synode over de synodaliteit. [...] Het gaat erom naar anderen te luisteren en zichzelf uit te drukken “ met het hart ” om samen te onderscheiden wat de Geest ons wil vertellen. Ze vereist [...] een oprechte bekering. Deze geestelijke conversatie mag niet beperkt blijven tot de synode, maar moet gebruikt worden in de hele Kerk, in parochies, in jeugdgroepen en zelfs met kinderen. »

EEN ONRUSTBAREND RESULTAAT

De synode voltooide haar werk op 26 oktober en publiceerde een eindrapport dat onmiddellijk door de paus werd goedgekeurd, waardoor hij het zijn volledig gezag gaf. De conclusies van de werkgroepen, die pas in juni 2025 worden openbaar gemaakt, moeten daar nog aan worden toegevoegd.

Wat zijn de belangrijkste besluiten van deze laatste synodale sessie ? Ze staan in een tekst van 155 punten, die allemaal met een tweederdemeerderheid werden aangenomen. Het resultaat bevestigt wat paus Franciscus al sinds lang nastreeft : de Kerk wezenlijk veranderen.

De media zeggen dat er geen revolutionaire maatregelen zijn. Ja, de maatregelen zijn wel degelijk revolutionair, maar ze lijken dat niet te zijn omdat ze op verkapte toon en niet gebiedend worden geformuleerd. Ze worden niet opgelegd, maar omdat ze voortvloeien uit de wil van de Geest en van de meerderheid van de synodeleden, heeft iedereen die zich ertegen verzet geen plaats meer in de Kerk van de toekomst.

« De synode is voorbij, maar niet de synodaliteit. [...] Wat de aanhangers van de vernieuwing interesseert, is niet zozeer een synode die begint en eindigt, maar het synodale proces dat verder gaat » (Belgicatho, 28 oktober 2024).

We hebben het er al over gehad, maar het is belangrijk om het nogmaals te onderstrepen. De ketterij in het hart van deze synode is de volgende : omdat alle katholieken en zelfs alle christenen de H. Geest ontvangen bij het doopsel, zijn ze allemaal geïnspireerd en kunnen ze uitdrukken wat ze voelen. Dat is de sensus fidei, het “ geloofsinstinct ”, dat echter ten gronde verschilt van de traditionele invulling ervan : vroeger ging het om de bekwaamheid van de gelovigen om de geloofswaarheden te ontvangen van een lid van de onderwijzende Kerk ; vandaag bedoelt men met deze term dat het volmaakte en onfeilbare Volk van God zelf bijgestaan wordt door de H. Geest om het geloof te bepalen, los van de hiërarchie en los van het plechtig of gewoon leergezag. Als alle gedoopten het over een bepaald punt eens zijn, is dat de waarheid. Maar zo’n opvatting is absoluut niet katholiek !

Dit alles wordt samengevat in punt 22 van het eindrapport. Daar staat : « De Kerk is er zeker van dat het heilige Volk van God zich niet kan vergissen in zijn geloof wanneer alle gedoopten hun universele instemming betuigen in zaken van geloof en moraal. » Dit principe is ongewijzigd overgenomen uit nr. 12 van de conciliaire constitutie Lumen gentium.

Die dwaling van de H. Vader en de synode vertaalt zich in verschillende andere dwalingen.

DE GROTE RESET VAN DE KATHOLIEKE KERK

Als iedereen de H. Geest heeft, is er geen reden om priesters te bevoordelen, dus moeten de verantwoordelijkheden gedeeld worden tussen priesters en leken. Men wil een grotere deelname van leken in het leven van geloofsgemeenschappen en in verantwoordelijke posities binnen bisdommen en kerkelijke instellingen. Er moeten meer leken komen in het pastorale leven en in alle kerkelijke structuren, op alle niveaus.

Wat het pastorale werk betreft en in het bijzonder het uitdelen van de sacramenten, wijst het eindrapport er op dat er op sommige plaatsen, wanneer de priester afwezig is, al leken zijn die op “ buitengewone ” basis voorgaan in zondagsvieringen, bepaalde sacramenten toedienen of leiding geven aan gemeenschappen zonder priester. Welnu, we moeten daarin verder gaan : het canonieke recht staat het toe, zegt het rapport. Het Latijnse en Oosterse canonieke recht bepalen al dat « in bepaalde gevallen » mannelijke én vrouwelijke leken « buitengewone bedienaars van het doopsel » kunnen zijn ; het Latijnse recht stelt dat bisschoppen « het assisteren bij huwelijken » kunnen delegeren aan leken, met toestemming van de H. Stoel. « Op basis van de vereisten van de lokale context », verduidelijkt de synodetekst, « moet de mogelijkheid geëvalueerd worden om deze gevallen van ambtsuitoefening door lekengelovigen te verbreden en te stabiliseren. » De synode beveelt daarom aan deze maatregelen op grote schaal uit te breiden.

Een ander punt. Het idee om een luister- en begeleidingspastoraat te creëren zal ter studie worden voorgelegd. In het document worden holebi’s niet expliciet genoemd, maar dit nieuwe ambt is wel voor hen bedoeld omdat het « in het bijzonder gericht is op het verwelkomen van hen die zich aan de rand van de kerkgemeenschap bevinden, van hen die terugkeren na afstand te hebben genomen, van hen die op zoek zijn naar de waarheid en geholpen willen worden om de Heer te ontmoeten ». Men gaat mensen opleiden – en zij zullen een plaats krijgen in de hiërarchie, net als exorcisten, subdiakens enz. – om allerlei soorten mensen te verwelkomen, maar in het bijzonder holebi’s die op dit ogenblik bijzonder onwelkom zijn ! Dit zal voor hen een officiële toegangspoort tot de Kerk zijn.

Met betrekking tot het structurele leven van de Kerk heeft men vroeger al gezegd dat er meer leken moeten aangesteld worden om een tegengewicht te bieden aan de hiërarchie van priesters, die zich in hun parochies en bisdommen te vaak gedragen als God de Vader [!]. Daarom, aldus de synode, hebben we dus een meer consultatieve Kerk nodig. « Het is geen kwestie van priesters vervangen door leken, maar van kijken hoe we naar een meer participatief model kunnen gaan », vatte kardinaal Hollerich samen op de afsluitende persconferentie van de synode. Dat houdt een vernieuwd concept van gezag en besluitvorming in. De synode is daarom van mening dat de participatieorganen op lokaal niveau die al in het kerkelijke recht zijn voorzien, verplicht moeten worden gesteld : diocesane synode, diocesane pastorale raad, bisschoppelijke raad, parochieraad... Alle macht aan de sovjets !

Het eindrapport schetst het profiel van een Kerk waar het gezag verplicht is rekening te houden met de vrucht van het overleg. « De besluitvorming zal daarom niet afwijken van de vrucht van het overleg zonder een dwingende reden die naar behoren moet worden uitgedrukt. » De synode benadrukt in het algemeen dat het gezag verantwoording moet afleggen. « Als de synodale Kerk gastvrij wil zijn, moet verantwoordelijkheid op alle niveaus gemeengoed worden », staat er. « Maar zij die met gezag bekleed zijn, hebben een grotere verantwoordelijkheid in dit opzicht en zijn geroepen om verantwoording af te leggen aan God en aan zijn volk. »

EEN PREFECT OP HET MATJE GEROEPEN

Een andere belangrijke lijn die de synode wil volgen is de decentralisatie. Een manier om de centralisatie van de Kerk rond Rome af te breken zou zijn om de bisschoppenconferenties meer autonomie en macht te geven.

Dit punt was gelukkig aanleiding tot een heilzame, behoudsgezinde reactie : een groot aantal deelnemers aan de synode vreesde een versplintering van de katholieke Kerk. Het slotdocument stelt daarom voorzichtig voor om « de reikwijdte van de leerstellige en disciplinaire bevoegdheid van de bisschoppenconferenties te verduidelijken [...] zonder het gezag van de bisschop in de aan hem toevertrouwde Kerk in gevaar te brengen, noch de eenheid en katholiciteit van de Kerk ». De synode wenst daarom een canonieke en theologische studie die specificeert wat de verantwoordelijkheid van de paus is en wat doorverwezen kan worden naar de bisschoppen in hun eigen diocesen. Ondertussen moedigt ze Rome wel aan om de bisschoppenconferenties te raadplegen « alvorens belangrijke normatieve documenten te publiceren »!

En hoe zit het met de plaats van vrouwen ? Er is veel melodrama geweest over dit onderwerp. Zoals gezegd had de paus de oprichting aangekondigd van 10 werkgroepen die zich met specifieke kwesties zouden bezighouden ; nummer 5 moest zich buigen over het ambt van vrouwen. Elk van deze groepen zou een eerste evaluatie van haar werk presenteren op de synode, voordat ze in juni 2025 haar eindverslag zou indienen. Groep 5, ondergebracht bij de dicasterie voor de Geloofsleer, was een van de groepen waar het meest reikhalzend naar werd uitgekeken, niet in de laatste plaats omdat de ledenlijst niet was meegedeeld. Maar het werd een flop. « Er waren twee personen aanwezig, die zich met hun voornaam voorstelden. [...] Er werden veel kritische vragen gesteld – maar niet beantwoord. De prefect was niet aanwezig », aldus een deelnemer.

Het voorval veroorzaakte zoveel opschudding dat de prefect van de dicasterie, kardinaal Fernández, gedwongen werd om uitleg te komen geven. Hij bevestigde dat, hoewel de reflectie over het vrouwelijke diaconaat doorging, de kwestie nog niet rijp was en dat de wijding tot het diaconaat het probleem van de vrouwen in hun geheel niet oploste ; dat vrouwen niettemin « zeer belangrijke posities in de leiding van de Kerken » kunnen innemen, onafhankelijk van een wijding ; en dat hij alles in het werk stelde om « zeer concrete dingen » te bereiken. Deze genuanceerde benadering is terug te vinden in nr. 60 van het eindrapport : « Er is geen reden waarom vrouwen geen leiderschapsrollen in de Kerk zouden kunnen vervullen », want « wat van de H. Geest komt, kan niet worden tegengehouden ». Hoe dan ook, « de kwestie van de toegang van vrouwen tot het diaconale ambt blijft open ».

EEN NIEUWE MANIER VAN PAUS-ZIJN

Uiteindelijk besloot de paus tot ieders verrassing dat hij geen apostolische exhortatie zou publiceren om bepaalde punten in het slotdocument te corrigeren, zoals hij bij andere gelegenheden heeft gedaan, maar dat de tekst waarover de vergadering had gestemd direct « voor iedereen beschikbaar » zou worden gemaakt, als « een geschenk aan het Volk van God ». Hij verduidelijkte dat de eindtekst « de waarde van een document van het leergezag » heeft, al is het dan niet op een bindende wijze.

De analisten onderstreepten het feit dat veel dingen niet in het slotdocument staan, maar wel al in de praktijk zijn gebracht. Een deelnemer zei over Fernández, die eigenlijk door de synode op het matje werd geroepen om tekst en uitleg te geven over het werk van zijn groep, dat « zijn verschijnen een synodaal keerpunt was, het bewijs van een culturele verandering in wording. Het was de eerste keer dat de prefect van zo’n invloedrijke dicasterie verantwoording moest komen afleggen aan de synode, op haar verzoek. Maar deze cultuur van transparantie en verantwoording afleggen is juist de kern van de synodale hervorming. » En de uiteindelijke beslissing van de paus om de conclusies van de synode te publiceren zoals ze geformuleerd zijn, is in overeenstemming met deze logica. De paus wil laten zien dat zelfs hij een nieuwe synodale manier van paus-zijn moet aannemen.

Het lijdt niet de minste twijfel dat wij de grote geloofsafval meemaken die Sint-Paulus aankondigde in de tweede Brief aan de Thessalonicenzen. Alles wat de Antichrist nog tegenhield, wordt aan de kant geschoven : de instellingen, de dogma’s en de wetten van de Kerk, die sinds tweeduizend jaar de omwalling van de heilige Stad vormden.

« De verschijning van de Goddeloze zal geschieden als een werk van de Satan, met allerlei valse kracht, tekenen en wonderen en met allerlei misdadige misleiding voor hen die ten verderve gaan, omdat zij de liefde voor de waarheid niet hebben aangekweekt waardoor zij gered hadden kunnen worden. Daarom zendt God hun een kracht ter misleiding waardoor ze de leugen geloven, opdat allen zouden veroordeeld worden die de waarheid niet hebben geloofd, maar partij kozen voor het kwaad » (2 Th 2, 9-12).

Mocht het Onbevlekte Hart van Maria onze toevlucht zijn in de nieuwe storm die op ons afkomt !

broeder Bruno van Jezus-Maria
& broeder Michel van de Triomferende Onbevlekte
Hij is verrezen ! nr. 133, januari-februari 2025