DE GROTE ILLUSIE

WAT zullen de gevolgen zijn van de grote coronacrisis op de evolutie van onze geïndustrialiseerde samenlevingen? Daarover is al veel inkt gevloeid, maar het boek dat ongetwijfeld het meeste stof heeft doen opwaaien is het fameuze «Covid-19: The Great Reset» van Klaus Schwab en Thierry Malleret (uitg. Agentur Schweiz, juli 2020). Het werd gepubliceerd vlak na de eerste lockdown, die in maart door de meeste Europese en nadien Amerikaanse landen werd opgelegd met catastrofale gevolgen.

Het boek zorgde in traditionalistische kringen voor opschudding omdat men er een programma in zag voor de onvermijdelijke vestiging van een wereldregering, een plan waarvoor de coronacrisis een uitzonderlijke opportuniteit biedt. In het rechtse maandblad Lectures françaises verscheen een recensie van «The Great Reset»; van de acht bladzijden van die recensie zijn er vier gewijd aan de digitale munt, voorgesteld aan het lezerspubliek als de «sluitsteen van de Grote Heropstart». Maar het 200 pagina’s tellende boek van Schwab en Malleret besteedt slechts enkele regels aan de kwestie van de digitale munt. Daar ligt dus duidelijk niet de essentie.

Eigenlijk ontwikkelt «The Great Reset» hoofdzakelijk overwegingen van sociaaleconomische aard, die trouwens vrij klassiek zijn en waarmee men alle richtingen uit kan. Ze zijn er in elk geval op gericht om geen enkele politieke gevoeligheid te raken. Overigens komt in het boek geen enkele politieke insteek voor, wat toch een ernstige lacune is als men de pretentie heeft de fundamenten te willen leggen van een nieuwe maatschappij, die beter aangepast zou moeten zijn aan de sociaaleconomische toestand van de wereld na de pandemie. Anderzijds bevat het werk goed gedocumenteerde samenvattingen, bv. over de plaats van de dollar op de internationale geldmarkt en over de nieuwe technologieën.

VAN DE TRILATERALE COMMISSIE NAAR HET WERELD ECONOMISCH FORUM

Wie zijn de auteurs van «The Great Reset»?

Thierry Malleret is een Frans economist. In het begin van zijn carrière was hij lid van het kabinet van de voormalige Franse premier Michel Roccard. Hij is de medestichter van The Monthly Barometer, een organisme dat privé-investeerders en beleidsmakers adviseert. De Duitser Klaus Schwab, ook een econoom, is bekender. Hij is de oprichter en directeur van het World Economic Forum (WEF), dat de bekende jaarlijkse bijeenkomsten in het Zwitserse Davos organiseert.

Officieel heeft het WEF een heel vaag en algemeen doel: het wil een «platform van vertrouwen» zijn dat alle hoofdrolspelers op mondiaal vlak – zowel politici als economen, financiers, grote bedrijfsleiders enz. – de mogelijkheid biedt om «hun inspanningen om de toestand van de wereld te verbeteren op elkaar af te stemmen en te bundelen». In werkelijkheid zet het Forum het werk voort van de beruchte Trilaterale Commissie. Die werd opgericht in 1973 door de Amerikaanse bankier David Rockefeller sr. en de Pools-Amerikaan Zbigniew Brzezinski, bekend als nationaal veiligheidsadviseur van president Jimmy Carter in 1977-1981. De Commissie bestaat nog steeds, maar de haast gelijktijdige dood van Rockefeller en Brzezinski in 2017 maakte dat het zwaartepunt verschoof naar het World Economic Forum.

Niemand gaf een betere definitie van de Trilaterale dan abbé Georges de Nantes: «Financiers kiezen technocraten uit, die democratische politici fabriceren met de bedoeling de wereld te regeren via die marionetten» (La Contre-Réforme catholique nr. 123, supplement). Met andere woorden: de leiders van onze democratieën zijn poppetjes die dansen volgens de wensen van de meestal onzichtbare superrijken achter de schermen. Kijken we maar naar de VS, waar de zopas overleden joodse magnaat Sheldon Adelson de vaste financiële sponsor van de Republikeinse partij was en de man die in 2016 de grootste geldelijke bijdrage leverde aan de campagne van Donald Trump… net zoals de schatrijke Amerikaans-joodse zakenman Haim Saban aan de touwtjes trekt van de Democratische partij van Barack Obama en Joe Biden.

Het WEF doet vandaag wat de Trilaterale tevoren deed: het “begeleiden” van de grote beweging van hervorming van de manier waarop de wereld bestuurd wordt. Het conflict tussen kapitalisme en communisme moet “overstegen” worden en het gezag en de autonomie van de afzonderlijke naties moeten zoveel mogelijk teruggedrongen worden.

Punt 119 van onze 150 punten van de Falanx verduidelijkt dit: «De globalisering is de meest recente incarnatie van het liberaal kapitalisme. Ze werd sinds lange tijd aangekondigd als het ideaal van de overheersing van de internationale financiële machten over de wereld. […] Hun programma bestond erin het stadium van de confrontatie tussen het communisme en het kapitalisme te overstijgen door een verstandhouding op wereldschaal in het leven te roepen. Daardoor zouden technologische, commerciële en financiële uitwisselingen vergemakkelijkt worden, onder het voorwendsel van de strijd tegen de economische ongelijkheden en de regeling van de grote wereldproblemen zoals energievoorziening, ecologische risico’s enz.»

HET COMMUNISME IS NIET DOOD

In juli 1946 had zuster Lucia van Fatima een onderhoud met de Amerikaanse schrijver William Thomas Walsh. Ze zei hem: «Wat Onze-Lieve-Vrouw wil, is dat de H. Vader en alle bisschoppen van de wereld op een bijzondere dag Rusland toewijden aan haar Onbevlekt Hart. Als die toewijding gebeurt, zal de H. Maagd Rusland bekeren en zal er vrede heersen in de wereld. Zo niet, dan zullen de dwalingen van Rusland zich verspreiden over alle landen van de wereld.» Waarop Walsh reageerde: «Als de toewijding niet gebeurt, betekent dat dan dat alle landen zonder uitzondering door het communisme zullen overheerst worden?» Het antwoord van de zieneres was kort en krachtig: «Ja.»

Door de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991 zijn wij al te gemakkelijk gaan geloven dat het communisme dood en begraven is. Maar de onafgebroken opgang van China, dat met een ijzeren hand geleid wordt door de Chinese Communistische Partij van Xi Jinping, zou ons moeten doen nadenken. We zullen dan ook anders aankijken tegen het boek van Schwab en Malleret; wie dat werk meer in detail bestudeert, stelt vast dat het een marxistische analyse huldigt. Het prestige van de auteurs, die wel niemand zou in verband brengen met Marx en consoorten, kan ons blind maken voor die constatatie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat «De grote heropstart» door sommige critici Bolsjewisme 2.0 genoemd wordt…

De stelling van Schwab en Malleret vertrekt van het postulaat dat alle landen na de gezondheidscrisis een zeer zwakke groei van hun bruto binnenlands product (bbp) zullen kennen als gevolg van de gigantische economische recessie. Tegelijk zullen zij geconfronteerd worden met een vermindering en een veroudering van hun bevolking. Die feitelijke toestand «zal de wereldleiders ertoe brengen meer het accent te leggen op het welzijn van al hun burgers en van de planeet». Om uitputting te voorkomen, zullen zij voortaan rekening moeten houden met de natuurlijke en sociale bronnen die zij werkelijk ter beschikking hebben. De obsessie om altijd maar te willen groeien tegen elke prijs ligt aan de basis van de verarming van de rijkdommen, want het bbp weerspiegelt enkel de globale situatie van de economie en verbergt de ongelijkheid tussen de individuen in de verdeling van de inkomsten.

We zullen dus te maken krijgen met een voorzichtiger groei wat het gebruik van de hulpbronnen betreft, een groei die veel meer gericht zal zijn op het individueel welzijn en zal gestimuleerd worden door de principes van een “groene” economie, minder gulzig qua bronnen en zuiniger qua afval. Er komt ook een sociale economie aan, met meer aandacht voor persoonlijke zorg en dienstverlening, voor opvoeding, voor gezondheid. Die nieuwe groei zal ondersteund worden door technische innovaties die banen scheppen en welvaart.

EEN MARXISTISCHE ANALYSE

Schwab en Malleret gaan in hun werk over tot een echt marxistische analyse van een sociaal proces dat zij als onontkoombaar beschouwen. Hun redenering is nogal primair… De Covid-19-crisis zou nieuwe vormen van sociale ongelijkheid aan het licht gebracht hebben, tussen enerzijds «de hogere klassen en de middenklasse die kunnen telewerken en hun kinderen thuisonderwijs kunnen geven» en anderzijds «de leden van de arbeidersklasse die in de frontlijn werken om zowel levens als de economie te redden», terwijl ze nochtans tevreden moeten zijn met de laagste lonen. Meer algemeen gesproken zou het coronavirus de ongelijkheid in inkomsten en rijkdom alleen maar vergroot hebben.

De schrijvers van «The Great Reset» zijn er echter van overtuigd dat in een niet zo verre toekomst dat soort ongelijkheid afgevlakt zal worden. «Er zou bv. een groot aantal personen verontwaardigd kunnen zijn door de flagrante onrechtvaardigheid van de voorkeursbehandeling waarvan alleen de rijken genieten. Dat zou dan in de schoot van de bevolking tot een groot tumult kunnen leiden. […] Zal de maatschappij in de toekomst aanvaarden dat een groot speculant een inkomen van vele miljoenen per jaar opstrijkt, terwijl een verpleegster – die een onbetwistbare bijdrage levert aan het sociaal welzijn – slechts een fractie van dat bedrag verdient?» Daaruit vloeit dan het ideale schema voort van politici die zowel de arbeidsvoorwaarden verbeteren als de verloning van werkers in weinig aantrekkelijke en slecht betaalde beroepen die nochtans een essentiële rol vervullen inzake ons collectief welbevinden.

Toch zal dat optimistisch scenario geen werkelijkheid worden, aldus de auteurs, als het niet voorafgegaan wordt door gewelddadige sociale onrust. Volgens hen waren er de afgelopen twee jaar over heel de wereld een honderdtal manifestaties tegen zittende regeringen: de “gele hesjes” in Frankrijk, betogingen en oproer in Bolivië, Iran, Soedan… Eind maart was er dan de dood van de zwarte Amerikaan George Floyd ten gevolge van het optreden van blanke agenten, waardoor eerst de VS en vervolgens de hele wereld overspoeld werden door de Black Lives Matter-beweging om de zgn. raciale ongelijkheid aan te klagen. Bovendien laat het perspectief van een zeer zware economische crisis, gepaard aan een pijlsnelle stijging van de werkloosheid zowel in de rijke als in de arme landen, ernstige sociale troebelen voorzien. 

Ludovic Subran, hoofd van de afdeling economisch onderzoek van de verzekeringsmaatschappij Allianz Group, bevestigt dit in een interview met Le Figaro: «De gezondheidscrisis heeft geleid tot een scherpere perceptie van de bestaande ongelijkheden en tot een grotere tegenstelling tussen ouderen en jongeren. Dat de welgestelde gezinnen in 2020 bijna 130 miljard euro bijeen gespaard hebben, terwijl de minder begoeden hun inkomsten hebben zien dalen en sommigen zelfs schulden hebben moeten maken om te overleven, illustreert die kloof» (26 dec. 2020). De econoom vreest dat de sociale spanningen nog geaccentueerd zullen worden en in de lente tot een golf van contestatie zullen leiden.

Hetzelfde geluid bij Matthieu Pigasse, bankier en ondernemer: «Ons systeem is al jaren aan het ontsporen. We hebben dat gezien met de financiële crisis van 2007-2009. De ongelijkheid is altijd maar groter geworden en nu zelfs onverdraaglijk groot. De geschiedenis toont aan dat de explosie van de ongelijkheid altijd leidt tot een breuk, in de vorm van oorlogen, revoluties of de ineenstorting van een regime of een beschaving. Vandaag zijn we op dat breekpunt aanbeland. Het neoliberalisme, dat we kunnen definiëren als het steeds verder terugschroeven van de collectieve organisatie ten voordele van een individualisme dat het op alles haalt, werkt de ongelijkheid in de hand en is vernietigend. De ongelijke verdeling van de rijkdom is het kwaad waartegen wij moeten strijden. Het is tijd om een nieuwe samenleving uit te vinden met als absolute prioriteit een betere verdeling» (Le Figaro, 19 dec. 2020).

Dat is puur socialistische taal. Punt 114 van onze 150 punten van de Falanx definieert het socialisme als «een egalitaire utopie» en verduidelijkt dat het in de eerste plaats «een eis tot gelijkheid in de verdeling van de door menselijke arbeid verworven goederen» is. «Het socialisme, dat de groeiende ongelijkheid vaststelt tussen de kapitalistische klasse en de arbeidersklasse, klaagt deze onrechtvaardigheid aan als een verborgen gebrek van het liberale systeem. Dat is wat het socialisme zijn vurig karakter geeft, zijn toon van rechtvaardigheid, zijn geest van edelmoedigheid.» Die «intuïtie van het bedrog van het liberale systeem is onbetwistbaar juist.» Maar de fundamentele dwaling van het socialisme – zelfs overgenomen door de zogenaamde “sociale leer” van de Kerk – is dat elke ongelijkheid, in welke vorm ook, beschouwd wordt als een schandaal waartegen verzet, opstand en zelfs revolutie gerechtvaardigd zijn. Zo komen we tot de klassenstrijd en het absolute recht van de mens op gelijkheid, waardoor elke maatschappelijke orde ondermijnd wordt.

De Franse bisschop Mgr. Charles-Emile Freppel (1827-1891), een groot tegenstander van het liberaal-katholicisme in de Kerk, schreef: «Verre van de goede orde in de menselijke samenlevingen te schaden, zorgen de ongelijkheden ervoor dat die samenlevingen versterkt en geconsolideerd worden, want ze verbinden de mensen met elkaar door een positieve wederkerigheid van diensten en functies. Wij hebben nood aan de anderen, precies omdat we niet allemaal dezelfde vaardigheden of capaciteiten bezitten. De een biedt zijn intellect aan, de ander het werk van zijn handen; iedereen geeft van wat hij heeft. Dat maakt de sterkte en de grootsheid van de menselijke maatschappij uit. Al de rest is praat voor de vaak.»

MEER MACHT AAN DE STAAT…

Wat moet er gebeuren om de sociale onrust die ons bedreigt te vermijden?

Klaus Schwab en Thierry Malleret kiezen, overeenkomstig de socialistische doctrine, voor een grotere greep van de staat: «Men kan zich moeilijk voorstellen dat een externe schok zoals het coronavirus kan behandeld worden met oplossingen die enkel gebaseerd zijn op de marktmechanismen. Van de ene dag op de andere heeft het virus onze kijk op het complexe en delicate evenwicht tussen het private en het publieke domein veranderd… ten gunste van het laatste. Het heeft duidelijk gemaakt dat de sociale zekerheid efficiënt is en dat het misschien niet in het belang van de maatschappij is zich te ontdoen van steeds meer verantwoordelijkheden zoals gezondheid en opvoeding, die afgeschoven worden op individuen en op de markt.»

Alleen de staat beschikt over de nodige macht om het politiek beleid door te voeren dat iets kan doen aan de volgens de auteurs «onaanvaardbare» ongelijkheid. Hij moet zorgen voor het algemeen welzijn door de versterking van de sociale bescherming (bv. een verzekering tegen werkloosheid) en het ingrijpen in het economisch leven door middel van nationalisaties, participatie in het kapitaal van bedrijven, toekenning van leningen om de economische activiteit te ondersteunen.

Punt 116 van de 150 punten van de Falanx, De reële gevolgen van het socialisme, wijst op de onvermijdelijke consequenties van die toename van de staatsmacht: «Een gigantische en haar tentakels uitspreidende bureaucratie, waarvan de leden afkomstig zijn uit het socialistisch electoraat, ontwikkelt zich binnen de staatsadministratie parallel aan de hiërarchische organisatie van de kapitalistische technocratie. En zo krijg je dus twee monsters in plaats van één enkel, die samenspannen om het wezen van de natie te verslinden. De resterende deugden die het kapitalisme nog aanmoedigde – inzet, spaarzaamheid, inventiviteit, persoonlijke betrokkenheid – worden onherstelbaar aangetast zodat er van de vroegere mens of de moderne economische mens niets meer overblijft dan een eisende en contesterende consument. »

Wat de schrijvers van «The Great Reset» prediken, komt volledig overeen met het huidige urgentieplan van de Franse regering om de economie te ondersteunen: een solidariteitsfonds ter compensatie van de terugval van de economische activiteit tijdens de periodes van lockdown, door de staat gewaarborgde leningen, verschuiving van de fiscale deadlines, financiële ondersteuning voor tijdelijke werkloosheid enz. En het op stapel staande herstelplan zal enkel de afhankelijkheid van de Franse ondernemingen ten overstaan van de staat vergroten.

Maar het kan nog veel verder gaan, met een staat die de taak krijgt om in naam van iedereen de rijkdommen te herverdelen. De reeds vernoemde Matthieu Pigasse pleit daar in Le Figaro zonder omwegen voor: «Ik ben er zeker van dat er geen betere oplossing bestaat dan de toekenning van een universeel inkomen voor iedereen, zonder voorwaarden en zonder onderscheid. Eigenlijk hebben we dat, zonder het te zeggen, de afgelopen maanden al gedaan. De tijdelijke werkloosheid die tijdens de coronacrisis is ingesteld is niets meer of niets minder dan een algemeen inkomen, gefinancierd door de centrale bank.»

Die egalitaire herverdeling van de rijkdom is absoluut onrechtvaardig, want alleen arbeid en dienstverlening mogen leiden tot verdiensten en rechten. «De wet van de arbeid is heilig: “Gij zult uw brood verdienen in het zweet van uw aanschijn.” Bijgevolg wordt elke volbrachte taak, elke eerlijke arbeid, elke dienst een bron van verdienste en recht. Arbeid en sociale dienstverlening zijn beschermd, wat betekent dat ze gesteund en bevorderd worden en in de mate van het mogelijke gewaarborgd door het openbaar gezag, omdat ze de eerste en voornaamste bron zijn van welvaart, eer en gezag binnen de natie, in tegenstelling tot speculatie, intriges en vriendjespolitiek» (punt 124). Geen parasitisme van de rijken dus: het geld op zich mag geen enkel recht en geen enkel gezag opleveren. En evenmin parasitisme van de armen in naam van een zgn. “sociale rechtvaardigheid” die zich uit in eisen waar geen verplichtingen tegenover staan.

DE INTERNATIONALE ORDE

Op het niveau van de naties zijn de auteurs van de Grote Heropstart verplicht te erkennen dat de pandemie de algemene beweging naar globalisering afgeremd heeft. «Bij het begin van de gezondheidscrisis was de internationale samenwerking onbestaande of zeer beperkt. Zelfs tijdens de periode dat die samenwerking het meest noodzakelijk was, in het tweede trimester van 2020, schitterde zij door afwezigheid. In plaats van te leiden tot een geheel van gecoördineerde maatregelen op wereldvlak, zorgde Covid-19 voor het tegenovergestelde: een nagenoeg veralgemeende sluiting van de grenzen daar waar ze niet meer bestonden, meer bepaald binnen de EU; onderbrekingen in de levering van bepaalde goederen; een felle concurrentie tussen de staten onderling om zich te bevoorraden op gevoelige domeinen, zoals medisch materiaal. […] In de jaren die komen zullen we onvermijdelijk te maken krijgen met een zekere “de-globalisering”, in de hand gewerkt door de opkomst van het nationalisme en een grotere internationale fragmentatie.»

Wat is de oplossing? Regionalisering in plaats van globalisering. Schwab en Malleret onderstrepen het “succes” van de Europese Unie als vrijhandelszone… op het moment waarop de Brexit eindelijk een feit geworden is en het Verenigd Koninkrijk definitief uit de EU stapt! Michel Barnier, de hoofdonderhandelaar voor de Unie, legde de vinger op de wonde: «We verliezen een land van 67 miljoen inwoners, met een dynamische defensie, buitenlandse politiek en economie. Voor de EU is dat een mislukking.» Dat is het minste wat men kan zeggen.

In «The Great Reset» wordt beweerd dat onze landen meer en meer geconfronteerd worden met wereldwijde problemen die ze niet kunnen oplossen zonder collectief samen te werken: de pandemie, de klimaatproblematiek, het terrorisme enz. Eigenlijk is dat echter onjuist of in ieder geval een illusie.

«Naast de natie bestaat er op dit ogenblik geen enkele internationale ecologische gemeenschap tenzij een puur denkbeeldige» (punt 141). Ondanks de overvloed aan supranationale instellingen worden de betrekkingen tussen naties nog altijd bepaald door machtscriteria. Alles gebeurt via discussie, onderhandeling, druk of dwang. Hoe meer een kwestie behandeld wordt op mondiaal niveau, des te minder kans ze heeft om geregeld te worden. Hoe groter het aantal deelnemers aan een internationaal overleg is, des te moeilijker het zal zijn om tot een snel en efficiënt akkoord te komen dat voldoet aan de belangen van alle partijen. 

“Regionale globalisering” is een waanbeeld. In december 2015 ondertekenden 195 landen in Parijs een ambitieus klimaatpact om het gebruik van fossiele brandstoffen drastisch te verminderen en de uitstoot van CO₂ terug te dringen. Een historisch akkoord, zo klonk het. Maar vijf jaar later blijkt dat verreweg de meeste landen de doelstellingen niet gehaald hebben. De VN trekt aan de alarmbel en zegt dat iedereen zich actiever in de strijd moet engageren. «Theoretisch hebben de landen tijd tot 31 december 2020 om hun aangepaste doelstellingen in te dienen», stond in Le Figaro van 12 december jl. «Maar tot op heden heeft de VN nog maar een twintigtal rapporten ontvangen…» De Verenigde Naties? Een grote praatbarak.

DE VERENIGDE STATEN VERSUS CHINA

Schwab en Malleret zien in de toenemende rivaliteit tussen de VS en China een factor die het project van een wereldregering zwaar hypothekeert. Daarin hebben zij gelijk. Ze letten er wel voor op om te preciseren dat China communistisch is en kiezen al zeker geen partij voor de een of de ander. Wie van beide rivalen zal de bovenhand halen? «Voorspellingen doen is dwaas», aldus de auteurs. «De waarheid is dat niemand met voldoende zekerheid kan zeggen hoe die rivaliteit zal evolueren.» Ze stellen wel vast dat Washington gefaald heeft in het beheer van de gezondheidscrisis, wat onmiskenbaar een effect heeft op de invloed en het imago van de VS.

Omgekeerd zou China er wel eens voordeel uit kunnen halen door zijn invloedssfeer verder uit te breiden. Met behulp van de democratie en de rechten van de mens? Verrassend genoeg ontbreken die termen nagenoeg volledig in «The Great Reset». Naar de reden moeten we niet ver zoeken: communistisch China mag op geen enkele manier gediscrimineerd worden.

In januari 2017 was Xi Jinping de speciale gast van Klaus Schwab in Davos. Op het Wereld Economisch Forum hield de Chinese leider onder daverend applaus een vurig pleidooi voor vrijhandel, multilateralisme, globalisering en internationale samenwerking. Tegelijkertijd prees hij uitvoerig de verdiensten van het ontwikkelingsmodel van zijn land, «door het volk en voor het volk», en bracht hij een warme hulde aan de Chinese communistische partij.

De economie zou moeten bijdragen tot de integratie en de samenwerking van de naties en dus tot de vrede. Vandaag echter voeren de twee belangrijkste economische grootmachten openlijk en rechtstreeks een waarachtige economische oorlog, die door de pandemie nog aangescherpt wordt. Alle andere landen op de aardbol worden in de tang genomen door die gigantische armworsteling.

Nemen we als voorbeeld Australië. Van dat land is China de eerste economische partner; de Volksrepubliek slorpt in zijn eentje 40 % van de Australische export op. Beide landen zijn lid van het Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP), een organisatie die onder leiding van Beijing op 15 november 2020 vorm kreeg en vijftien landen in Azië en de Stille Oceaan groepeert: China, Japan, Zuid-Korea, Australië, Nieuw-Zeeland, Indonesië, Thailand, Singapore, Maleisië, de Filippijnen, Vietnam, Myanmar, Cambodja, Laos en Brunei. Het gaat om de grootste handelsdeal ter wereld in termen van gecombineerd bruto binnenlands product. De ontstane vrijhandelszone omvat één derde van de wereldeconomie en van de wereldbevolking.

Maar Australië is ook een belangrijke bondgenoot van de VS. Toen Canberra inging op de druk van Washington en de Chinese groep Huawei uitsloot om een bod te doen op de installatie van het nieuwe digitale netwerk 5G, liet de reactie van Beijing niet lang op zich wachten – zeker niet toen de Australische regering ook nog eens een onderzoek vroeg naar de oorsprong van het coronavirus in China. De Chinezen sloegen terug met een hele reeks represaillemaatregelen, blokkeerden bepaalde Australische exportproducten en voerden opnieuw douanerechten in. In september vroeg de communistische regering aan zijn industrieën en havens om te stoppen met de aankoop van Australische steenkool, wat prompt opgevolgd werd, want een dictatuur is geen democratie… China is een grote afzetmarkt voor die steenkool, dus komt de verordening in Canberra hard aan.

ER MOET IETS GEBEUREN… MAAR WAT?

Op het einde van hun boek vatten de auteurs de sombere toestand van de wereld als volgt samen: «Groeiende ongelijkheid, een algemeen gevoelen van onrechtvaardigheid, verergering van de geopolitieke tweespalt, politieke polarisering, toenemende schuldenlasten, de inefficiëntie of zelfs het ontbreken van een of andere vorm van mondiaal bestuur, de degradatie van het milieu… Dat zijn enkele van de grote uitdagingen die al bestonden vóór de pandemie. Maar de crisis van het coronavirus heeft alles nog meer op de spits gedreven.»

Wat stellen zij dan voor als antwoord? «Wij moeten veranderen!» En wat betekent dat concreet? Dat komen we niet te weten. Alleen dit: «Niets doen of te weinig doen komt er op neer dat we blindelings voortstrompelen naar altijd maar meer sociale ongelijkheid, economisch onevenwicht, onrechtvaardigheden en schade aan het milieu. Niet handelen betekent onze wereld altijd maar slechter, verdeelder, gevaarlijker en egoïstischer te laten worden en op de duur simpelweg onverdraaglijk voor grote delen van de wereldbevolking. Niets doen is daarom geen optie.»

Dit boek is een grote illusie. Het roept op om terug van nul te beginnen, maar stelt uiteindelijk niets precies of concreets voor. «The Great Reset» heeft geen echt programma… buiten de onderliggende gedachte van een staatscollectivisme dat elke vorm van ongelijkheid moet uitvegen.

Abbé de Nantes van zijn kant heeft wél een antwoord gegeven. Het leven in gemeenschap is niet de individuele zoektocht naar welzijn waarnaar het liberaal kapitalistisch systeem ons drijft. Het bestaat er in om iedereen te doordringen van de bekommernis om het algemeen welzijn en te doen begrijpen dat men zich moet wijden aan de dienst van de verschillende gemeenschappen waarvan men deel uitmaakt.  

Die dienstbaarheid aan het land leert men allereerst in de schoot van het bedrijf waar men werkt, in het vaak harde labeur van de dagelijkse inzet binnen de werkgemeenschap waartoe men behoort. En kan iemand zich ernstig wijden aan het belang van zijn bedrijf als hij die inspanning al niet allereerst levert binnen het eigen gezin?

Daarom heeft abbé de Nantes in de 150 punten van de Falanx de basis gelegd voor een ecologie die niet van nul moet “heropgestart” worden, maar die gewoon hersteld moet worden als een broederlijke orde, als «de wetenschap en de kunst van het familiaal, interfamiliaal en menselijk samenleven». Die ecologie is gebaseerd op het beginsel van de voorzichtigheid, die het handelen van elk gezin zou moeten kenmerken (en dat vroeger ook deed) en die ook het optreden van de staat zou moeten kenmerken – ver weg dus van het winstbejag en de verspilzucht die typerend zijn voor onze huidige wereld. Wellicht zal de armoede die ongetwijfeld het gevolg zal zijn van de pandemie en de opeenvolgende lockdowns ons rijp maken om het over een andere boord te gooien.

broeder Bruno van Jezus-Maria
& redactie KCR