Het leven van Jezus te Nazareth

DE doortocht van Jezus in Nazareth, het onthaal dat Hem daar te beurt viel, openbaart ons hoe moeilijk die dertig jaar verborgen leven waren. Daar hebben Jezus, Maria en Jozef de Zaligheden beleefd. Het is daar dat de arme Jezus in het begin misprezen en geslagen werd; daar heeft Hij zijn eerste tranen gestort. Toch heeft Jezus dat leven gekozen, Hij die de Zoon van God was, op een manier die wij niet hadden verwacht en die wij evenmin uit onszelf gezocht zouden hebben. Van dat moeilijk leven heeft Hij gehouden en Hij heeft gewild dat wij ervan houden.

Wat een verschil met de goede Israëlieten van het Oude Testament. Kijk naar de psalmisten. Ze beklagen zich dat ze moeten wenen, dat ze arm zijn en vervolgd worden. Ze gaan er niet prat op en ze noemen zichzelf niet zalig in die toestand! En nochtans is het in die staat dat ze de volmaaktheid gevonden hebben en uiteindelijk de gemoedsrust en de vreugde die hun psalmen uitstralen! Maar ze hebben dit niet bewust gedaan. Ze zijn er veeleer toe gebracht met gewels dan door persoonlijke aantrekking.

Jezus, Hij die de opperste Wijsheid is, heeft dit gewild. Hij heeft deze onwaarschijnlijke, onverwachte levensstijl gekozen en vervolgens heeft Hij er het charter van het Rijk Gods van gemaakt door het te verkondigen op de berg van de zaligsprekingen. Het is een wijsheid die verborgen was voor de ogen van de mensen en zelfs voor de engelen, maar nu wordt ze verwerkelijkt in het leven van Onze-Lieve-Heer, in zijn woorden. Alle mensen zullen verplicht worden te erkennen hoe groots deze wijsheid is. Jezus was God en nu begrijpt iedereen dat het Hem beter paste arm dan wel rijk te zijn, uitgehongerd en dorstig veel liever dan verzadigd. Men heeft Jezus nooit afgebeeld als een zwaarlijvig individu. Waarom uiteindelijk niet? Maar de kunstenaars hebben daar zelfs niet aan gedacht, want meer dan een belediging zou het een dwaasheid zijn. Er zijn nochtans heel wat mensen die zwaarlijvig zijn en die grote verstervingen doen. Ja, maar in de voorstelling zelf van Christus moest men aangeven dat Hij honger en dorst gehad heeft, dat Hij bewust die harde weg gekozen heeft.

Jezus in tranen. Waaruit bestond de droefheid van de H. Familie in Nazareth? Wat waren hun beproevingen? Vanwaar kwamen hun tranen? We weten het niet, maar we zien Hem in tranen, in droefheid bij het aanschouwen van dat kleine dorp Nazareth en zijn bewoners. De H. Familie heeft niet van de morgen tot de avond gezongen: « Vrienden, het leven is mooi! » Neen. We moeten niet denken dat Hij dertig jaar in Nazareth gebleven is om zich te vermaken, te lachen, te zingen, want het Evangelie belet ons dat. Jezus zou niet gezegd hebben: « Zalig gij die nu weent », als Hijzelf niet veel geweend had, misschien als gevolg van de beledigingen en de minachting die zijn heilige ouders moesten verdragen of wanneer ze weenden bij het zien van de vijandigheid en de gewelddadigheid die hun heilig Kind moest ondergaan. Wie zal het zeggen?

Dat is Nazareth, en om die reden begint het Evangelie met de Zaligheden. Jezus zal deze heel zijn openbaar leven lang aanvullen met talrijke vermaningen: tegen het geld, de rijkdom, enz. Hoezeer heeft Jezus op dit punt aangedrongen! Hoe weinig leggen wij er de nadruk op! Men spreekt veel over de Kerk van de armen, maar dat is iets helemaal anders dan het geld te veroordelen en er zich van te ontdoen, het te vervloeken en het te beschouwen als een vreselijk iets, de machten van het geld te wantrouwen en te proberen er niet onder te bezwijken, noch rechtstreeks noch onrechtstreeks. De banketten, de luchtigheid en de onbezorgdheid van het leven: hoezeer verwittigt het Evangelie ons daarvoor! Het leven dat het Evangelie ons vraagt te omhelzen is dat van Nazareth, met in ons hart het enthousiasme dat Jezus ons heeft willen meedelen voor de Zaligheden: zalig de armen, de zachtzinnigen, de zuiveren, de vreedzamen, de vervolgden...

Een klooster dat gesticht wordt, een christelijke familie die christelijk wil blijven: welke basis zullen zij aan hun onderneming geven? Ik ken een religieuze congregatie die nog maar nauwelijks gesticht was of er vielen haar honderden miljoenen in de schoot; dat heeft hen bedorven. Uit geld kan niets voortkomen. Ze hadden die miljoenen door het raam moeten gooien, dan zou hun congregatie misschien bloeiend geweest zijn. Denken we aan het gezin des Garets uit Ars: de pastoor van Ars ontmoette hen en gaf hen een zegen onder de vorm van een voorspelling: « Jullie zullen altijd goede christenen zijn, maar altijd arm. » Ik ken de des Garets van Ars, honderd jaar later: momenteel zijn het kinderrijke gezinnen, ze zijn diep christelijk, zeer vroom, en ze zijn nog steeds arm. Het is beter zo! Deugd van voorzichtigheid: als men zich in het leven wil engageren, engageert men zich best met deze zaligheden voor ogen.

Jezus groeit dus op in Nazareth in armoede, in honger en dorst, in tranen. Denken we aan de woorden uit de Navolging van Christus: « Tota vita Christi crux fuit et martyrium. » Pater de Foucauld heeft dit goed begrepen. Het waren niet alleen de drie laatste dagen die smartvol waren, maar heel het leven van Christus was een kruis en een martelaarschap. Waarom? Omdat dit de ware weg is, het is de ware weg van de volmaaktheid.

abbé Georges de Nantes
uittreksel uit « Het ideale klooster »