Kerk van Christus
De geschiedenis van de Kerk
De schandalen waarin kerkelijke personen betrokken zijn, mogen ons niet blind maken voor de volmaaktheid van de Kerk zelf, goddelijke instelling en permanent mirakel. In twaalf hoofdstukken beschrijft abbé de Nantes haar geschiedenis, van de dag van Pinksteren tot de huidige apostasie. Chronologische overzichten zorgen voor een duidelijke kijk op elke periode.
Inleiding op de geschiedenis van de Kerk
De Kerk is één, heilig, katholiek en apostolisch: dat zijn de vier tekenen van haar goddelijke kracht. Zoals Christus zelf gezegd heeft zullen de poorten van de hel haar nooit overweldigen, hoe groot ook de moeilijkheden zijn waarmee zij geconfronteerd wordt.
1. De tijd van de apostelen
De eerste christenen zweren de joodse Wet niet af, maar geleidelijk aan vormen ze een afzonderlijke gemeenschap met eigen gebruiken en een eigen organisatie. Met het doopsel van de honderdman Cornelius door de H. Petrus stelt de Kerk zich open voor bekeerlingen uit het heidendom, waardoor een volledige breuk met de Joden onvermijdelijk is.
2. De Kerk van de martelaren
In de tweede en derde eeuw woedt de grote strijd tussen christendom en heidendom. Ontelbare gelovigen getuigen met hun bloed, maar dat bloed is zaad voor nieuwe christenen. Geleidelijk groeit de overtuiging dat de Kerk de beste bondgenoot van het stervende Romeinse rijk is, en dat beide geroepen zijn om tot overeenstemming te komen.
3. Een christelijk maar broos wereldrijk
In 313 verkrijgt het christendom de vrijheid, en in 393 wordt het de staatsgodsdienst. Maar meteen steken allerlei ketterijen de kop op en moeten concilies de ware leer definiëren. Wanneer het Romeinse rijk bezwijkt onder de druk van de binnenvallende Germanen, staan de plaatselijke bisschoppen voor de zware opgave de barbaren te bekeren.
4. Van Romeins rijk naar christenheid
In de vroege middeleeuwen verschuift het zwaartepunt naar het Westen, waar de paus Karel de Grote tot keizer van een reusachtig rijk kroont. Daaruit ontstaan naast het Heilig Roomse Rijk ook de koninkrijken Frankrijk en Engeland. Met de investituurstrijd, een langdurige krachtmeting tussen keizer en paus, bevestigt deze laatste zijn suprematie over alle wereldlijke heersers en is de christenheid een feit.
5. De christelijke middeleeuwen
De twaalfde eeuw is de eeuw van Sint-Bernardus, groot theoloog en hervormer van het monnikendom. In de dertiende eeuw bereikt de christenheid haar hoogste bloei: Sint-Franciscus en Sint-Dominicus verwezenlijken een waarachtige herbronning van het geloof, en de H. Lodewijk, koning van Frankrijk, verpersoonlijkt het ideaal van de christenvorst.
6. Van herfsttij naar renaissance
Het Groot Westers Schisma verzwakt de Kerk, de Honderdjarige Oorlog de christenheid. Toch kennen de late middeleeuwen een opbloei van het geloof in vele heiligen en in de volksdevotie. En dan breekt het Quattrocento aan, met zijn mengeling van christelijke vernieuwing en heidens humanisme.
7. Protestantisme en katholieke Contrareformatie
In de 16de eeuw verscheurt Luther de eenheid van het christendom. Europa valt uiteen in twee kampen die elkaar in langdurige oorlogen bestrijden. De Kerk reageert met de actie van talloze heiligen en vooral met het concilie van Trente, dat het schitterende tijdperk van de Contrareformatie inluidt.
8. De gouden eeuw van het katholicisme in Frankrijk
Na het einde van de godsdienstoorlogen beleeft de katholieke godsdienst in het Frankrijk van Lodewijk XIII en Lodewijk XIV een grote bloeiperiode. De Staat steunt volop de Kerk in haar zorg voor de armsten, haar missieijver en haar onderricht. Nieuwe ketterijen (jansenisme, gallicanisme, quietisme) worden daardoor met succes bestreden.
9. De katholieke orde omvergegooid door het goddeloze liberalisme
De stichting van de vrijmetselarij biedt de vijanden van de Kerk een zeer effectief wapen waarmee zij de katholieke naties ondermijnen. De jezuïeten, de stoottroepen van Rome, worden in heel Europa geëlimineerd. De eeuw van de Verlichting, van de filosofen en de verlichte despoten, loopt uit op de verschrikking van de Franse Revolutie, die met geweld een antichristelijk maatschappijmodel oplegt.
10. De Kerk, wonder van liefdadigheid en missievuur
Terwijl machtige antichristelijke denkers en bewegingen langs alle kanten op haar inbeuken, verduidelijkt en verfijnt de Kerk onder de Z. Pius IX verder haar leer. Zij wordt de onneembare citadel, die haar zonen en dochters uitzendt als stichters van nieuwe congregaties en missionarissen wereldwijd.
11. De Kerk in oorlogen en revoluties
Het pontificaat van de H. Pius X is als een stralend licht bij het begin van een duistere eeuw. Zijn opvolgers doen niet, of slechts ten dele, wat Onze-Lieve-Vrouw in 1917 in Fatima vraagt. Het gevolg is dat Rusland zijn dwalingen over de wereld verspreidt...
De Kerk van Christus: heilige utopie, permanent mirakel
Wie had op de avond van Goede Vrijdag of op de dag van Pasen kunnen voorspellen wat er zou voortkomen uit de wil van Christus en hoe, na Hem, het Koninkrijk dat Hij gesticht had zou overleven?
Op de vooravond van Pinksteren schijnen de apostelen nog te wachten op een nakende terugkeer van Jezus om «het koninkrijk in Israël te herstellen» (Hd 1, 6); de ochtend daarop, vervuld van de H. Geest, spreken zij door de mond van Petrus over die wondere utopische tijden waarin onderscheid zal gemaakt worden tussen de rechtvaardigen, die een uitverkoren volk en een heilige natie zijn geworden, en de goddelozen, die God zal uiteendrijven en vernietigen (Hd 2, 17-21).
De door Jezus Christus gevestigde Kerk is iets anders dan het Koninkrijk Gods van het Evangelie. En toch is het dezelfde realiteit, hetzelfde mysterie in wording, de goddelijke Utopie die in de geschiedenis van de mensheid op gang werd gebracht.
Van het koninkrijk Gods naar de Kerk van Christus
De eerste metamorfose van het aardse, zinnelijke Israël in een geestelijk, universeel en eeuwig Koninkrijk Gods is het werk geweest van Jezus van Nazareth en van Hem alleen.
De Kerk boven alles
De door Christus gestichte Kerk komt vanaf de jaren vijftig – twintig jaar na zijn dood en Verrijzenis – goed op dreef en vindt haar kruissnelheid: ze was in haar baan gebracht, zou men vandaag zeggen. Ze hangt van niets of niemand af, ze is aan geen enkele macht onderworpen.
Bedrog, hersenschim of mysterie?
De Kerk is een zeldzaam wonder, een onvoorstelbare utopie, niet te voorspellen en nochtans duizend jaar van tevoren aangekondigd door de joodse profeten, gerealiseerd door de genade en de waarheid van Jezus Christus op het vastgestelde tijdstip, verspreid en meegedeeld van eeuw tot eeuw en over heel de aarde.
De Kerk is heilig
Het is precies in een tijd als de onze, nu de Kerk aan alle kanten averij oploopt en schipbreuk lijdt, nu zij doodziek is en niet meer in staat lijkt er weer bovenop te komen, dat wij haar meer dan ooit trouw moeten zijn. Het schisma is niet de oplossing voor de ketterijen die in haar schoot blijkbaar vrij spel hebben! Een mooie mystieke tekst van abbé de Nantes verduidelijkt dit.
De Kerk van de Contrarevolutie
In het begin van de 19de eeuw werd de katholieke Kerk geconfronteerd met de moderne wereld die voortkwam uit de Franse Revolutie van 1789. Hoe reageerde zij daarop? Bereidde zij zich voor op een geleidelijke en onvermijdelijke verzoening, zoals de liberaal-katholieken beweren? Of stemde zij in met de visie van alle heiligen van die eeuw, die onderstreepten dat er geen compromis mogelijk was?
Zalig zij die vervolging lijden in en voor de Kerk
Ter afsluiting van een driedaags congres van de CRC hield abbé de Nantes op 5 oktober 1987 een sermoen dat ons ook vandaag nog een hart onder de riem kan steken. Hoe menselijk is het niet de armen van ontmoediging te laten zakken wanneer we als laatste gelovigen in een heidens geworden maatschappij gemarginaliseerd, bespot en tegengewerkt worden?
De geschiedenis van de Kerk
12. De cultus van de mens in het heiligdom
Bij de dood van Pius XII (1958) had niet één bisschop op honderd, niet één priester op duizend, niet één gewone katholiek op tienduizend zich kunnen indenken dat tien jaar later de grootste religieuze revolutie uit de geschiedenis van de Kerk zich zou voltrekken, gevolgd door de grootste ineenstorting uit de geschiedenis van de wereld.